دشتستان بزرگ- سیده فاطمه موسوی*: تا چند سال آینده با بیماری بسیار کشنده تر و خطرناکتر از کرونا مواجه خواهیم شد!
این روزها مراجعینی دارم کلاس اول، دوم، سوم و حتی چهارم ابتدایی که هنوز حروف الفبا را هم نمی‌شناسند و بلد نیستند! اعداد را نمی‌شناسند و مفهوم آنها را متوجه نمیشوند و تنها می‌توانند حفظی و ریتمیک مثلا از ۱ تا ۲۰ بشمارند.
مادر هم در مصاحبه اینگونه می گوید که فرزندم فقط در خواندن و نوشتن مشکل دارد و ریاضی و حسابش خوب است در حالی که کودک از مفهوم ریاضی چیزی متوجه نمی‌شود.
فکر میکنید این دانش آموزان از نظر هوشی مشکل دارند؟ فکر میکنید کم توان ذهنی یا دیرآموز هستند؟ و یا اختلال خاصی دارند؟؟
جواب من به همه این سوالات منفی است؛ در بسیاری از موارد کودک هیچگونه مشکل و اختلالی ندارد و مشکل اصلی نوع آموزشی است که دیده.
آموزشی با عنوان «آموزش آنلاین»! آموزشی که روز به روز والدین را عصبی تر و پرخاشگرتر کرده و کودکان را متنفرتر از درس میکند و نتیجه اش میشود اینکه چند سال آینده با نسلی بیسواد و پرخاشگر مواجه خواهیم بود.
در جامعه ای که آموزش آنلاین حرف اول را بزند باید این انتظار را داشته باشیم که آثار پس از کرونا به مراتب کشنده تر و خطرناکتر از خود کرونا باشد. فرزندان آینده این سرزمین معنی و مفهوم ارتباط و اجتماعی شدن را بخوبی متوجه نمیشوند و گوشه گیری و انزوا را ترجیح میدهند، وابستگی کودکان به مادر که در این دوران شدت یافته در بزرگسالی تبدیل به اضطراب اجتماعی، اضطراب فراگیر و مواردی دیگر خواهد شد چرا که کودک در این شرایط با محیط بیرون تعامل ندارد، ارتباط او با هم سن و سالانش قطع شده و بویژه دانش آموزان کلاس اول و دوم ابتدایی تصوری از معلم، کلاس درس، همکلاسی ها و محیط مدرسه ندارند، رعایت قانون که باید در محیط آموزشی و رسمی آموخته شود را نمی آموزند و به سوی عدم خویشتن داری و ناتوانی در بازداری پیش خواهند رفت.
در مدت یک سال و نیم آموزش آنلاین، والدین و بویژه مادر، هم مادر بوده، هم معلم و مربی و حتی در مواردی حتی دانش آموز هم بوده! درحالیکه مادر برای فرزند باید فقط مادر باشد و آموزش باید توسط معلم و مربی به کودک داده شود، عواقب معلم شدن مادر در این دوسال را شاید بیشتر از هرکس روانشناسان کودک و نوجوان دیده اند؛ تخریب ارتباط والد_فرزند، شکسته شدن حرمت ها، پایین آمدن اعتماد به نفس فرزندان، احساس گناه و عذاب وجدان والدین و بیسواد ماندن و بی انگیزه شدن دانش آموزان از جمله مهمترین آسیب هاییست که آموزش آنلاین به خانواده ها و فرزندانشان وارد کرده است.
کرونا یک بیماری ویروسی است که باید مدیریت شود، اما اینکه وقتی به اوج می‌رسد اولین مکان هایی که تعطیل می‌شوند اماکن ورزشی و آموزشی است خود جای تأمل دارد! مگر کرونا فقط در مکان های آموزشی و ورزشی منتقل میشود؟ کرونا در ادارات، بانک ها یا مراکز خرید به دیگران سرایت نمیکند؟ چرا به جای حل مسئله، صورت مسئله را پاک میکنید؟
اگر مکان های آموزشی و ورزشی وسیع باشند و نیروی انسانی بیشتری در دسترس باشد میتوان آموزش را بصورت انفرادی و یا در گروه های کوچک ۳ یا ۴ نفره و با ماسک و رعایت فاصله گذاری اجتماعی انجام داد بطوری که مشکلی پیش نیاید!
در دوران ۸سال دفاع مقدس هم برای حفظ روحیه مردم اولویت را با آموزش و ورزش گذاشته بودند در حالیکه اولین مکان هایی هم که دشمن هدف قرار می‌داد، مدارس و مساجد بودند چون در گذشته مساجد مکانی برای ورزش های گروهی و حفظ روحیه جمعی بود.
کار به جایی رسیده که جز مدارس سایر مراکز آموزشی هم در بسیاری از موارد برای مقرون به صرفه بودن و راحتی کار به آموزش آنلاین روی آورده اند باوجود اینکه این مراکز با توجه به اینکه به جامعه کوچکتری آموزش میدهند می‌توانند تعداد کلاس ها را بیشتر و تعداد افراد حاضر در کلاس را کمتر کنند، شاید از نظر مالی سود کمتری داشته باشد ولی قطعا نتیجه بهتری خواهد داشت.
و اما سخن آخر با والدین دلسوز، نگران و مهربانی است که این روزها سر دو راهی آموزش و حفظ سلامتی فرزندانشان مانده اند: «بهتر است خودتان دست به کار شوید!»
بی شک برای هر مشکل و مسئله ای راه حل های زیادی وجود دارد، شما میتوانید آموزش و سلامتی فرزندانتان را در کنار هم داشته باشید به این شرط که به جای پاک کردن صورت مسئله به دنبال حل مسئله باشید؛ مثلا اگر یک روز فرزندتان در مهدکودک یا مدرسه از دوستش کتک بخورد آیا شما او را برای همیشه از حضور در جمع همکلاسی هایش منع میکنید و یا دفاع از خود را به او آموزش میدهید؟ درمورد کرونا هم همین است، به فرزندتان اهمیت استفاده از ماسک، الکل و حفظ فاصله با دیگران را بیاموزید (یادگیری این آموزش ها برای کودکان ۴ سال به بالا به راحتی امکان پذیر است.) و اجازه دهید بصورت حضوری در کلاس های آموزشی که بصورت انفرادی و یا با تعداد کم برگزار میشوند حضور یابند، شاید شما والدین عزیز بتوانید با این کارتان از فاجعه ی بیسوادی و اجتماع گریزی فرزندانتان در آینده پیشگیری کنید.

*کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان