دشتستان بزرگ- سیده فاطمه موسوی*: مشکلات ویژه یادگیری یکی از اختلالات رشدی است که سن تشخیص دقیق آن از زمان رفتن به مدرسه میباشد اما در سنین زیر مدرسه نیز میتوان با استفاده از آزمون های روانشناسی، کودکان را از نظر این اختلال غربالگری نمود.
اگر فرزند زیر سن مدرسه دارید و یکی از مشکلات زیر را دارد بهتر است آزمون های غربالگری اختلالات یادگیری توسط روانشناس کودک و نوجوان برای آن ها انجام شود:
. مشکل در تلفظ کلمات و جمله سازی در کودکان بالای ۲ سال
. مشکل در حفظ کردن اشعار کودکانه و توالی کلمات
. ناتوانی در تشخیص صداهای نزدیک به هم
. ناتوانی در دنبال کردن دستورات پشت سر هم
. مشکل در بستن دکمه، بند کفش و زیپ لباس
. بیرون زدن از خط ها و کادرها هنگام نقاشی کشیدن تشخیص دیرتر چپ و راست
. مشکل در یادگیری حروف و اعداد
. قاطی کردن کلمات در خواندن
. دشواری در خواندن ساعت
. مشکل در توجه و تمرکز
. مشکل در سازماندهی و منظم کردن اتاق، تکالیف و نیز داشتن دفتر کثیف!
. دوست نداشتن خواندن، حساب و املا
کودکان سنین مدرسه در یکی از موارد زیر به مشکل برمیخورند:
۱. خواندن
۲. نوشتن
۳. محاسبات
اگر فرزند ۷ سال به بالا یا دانش آموز شما حداقل یکی از موارد زیر را به مدت ۶ ماه داشته باشد باید به یکی از مراکز مشکلات ویژه یادگیری مراجعه کنید:
۱. کلمات را غلط میخواند یا آهسته و به دشواری میخواند؛ مثلا کلمات جداگانه را با صدای بلند و غلط یا به آهستگی و با تردید میخواند، به طور فراوان کلمات را حدس میزند، خواندن کلمات با صدای بلند برایش مشکل است.
۲. در درک معنی آنچه خوانده است مشکل دارد؛ مثلا ممکن است متن را صحیح بخواند اما توالی یا سکانس رویدادها، روابط، استنباط ها، یا معانی عمیق تر آنچه را خوانده است درک نکند.
۳. در هجی کردن کلمات مشکل دارد؛ مثلا ممکن است حروف صدادار یا حروف بی صدا اضافه کند، حذف کند، جا بیندازد، یا یک یا چند حرف را به جای حرف دیگر به کار ببرد.
۴. در نوشتن و ابراز عقاید به صورت کتبی مشکل دارد؛ مثلا در داخل جملات تعداد زیادی اشتباه گرامری یا نقطه و علامت گذاری مرتکب میشود، عقایدی که به صورت مکتوب ابراز میکند واضح نیستند، سازماندهی پاراگراف ها ضعیف است.
۵. در تسلط یافتن بر قواعد اعداد و ارقام اطلاعات رقمی یا محاسبه مشکل دارد؛ مثلا فهم ضعیف اعداد، مقدار اعداد و روابط اعداد، گم شدن و گیج شدن در وسط محاسبه و تغییر دادن روش
۶. در استدلال ریاضی مشکل دارد؛ مثلا مشکل شدید در کاربرد مفاهیم حقایق ریاضی برای حل مسایل کمی
(راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، DSM5، ترجمه یحیی سید محمدی)
کودکان دارای مشکلات ویژه یادگیری به این دلیل که از سوی اطرافیان مورد سرزنش و مقایسه قرار میگیرند اصولاً اعتماد به نفس پایینی دارند، معمولا علاقه‌ای به درس خواندن و مشق نوشتن نشان نمیدهند و‌ به شدت پرخاشگر هستند. والدین نیز این رفتار را به لجبازی آن ها نسبت میدهند و این در حالی است که اگر مشکلات یادگیری دانش آموز مدیریت شود، انگیزه وی برای درس خواندن بیشتر شده و مقاومت کمتری در برابر آموزش نشان میدهند.

*روانشناس بالینی کودک و نوجوانش