دشتستان بزرگ:هنگام آی او اف تخمک های بالغ از تخم دان ها گرفته میشوند و توسط اسپرم ها در ازمایشگاه بارور می شوند. سپس تخمک بارور شده( رویان) یا مجموعه ای از تخمک ها به سمت رحم منتقل می شود . به گزارش دشتستات بزرگ،یک چرخه کامل از آی وی اف حدود سه هفته طول می کشد. در برخی از مواقع این مراحل به چند مرحله مختلف تقسیم میشوند و امکان دارد این فرآیند بیش تر طول بکشد.

آی او اف موثرترین راه در بین تکنولوژی های باروری است. در این فرآیند میتوان از تخمک و اسپرم خود زوجین استفاده کرد یا امکان دارد از تخمک و اسپرم یا لقاح دیگران استفاده کرد. در برخی مواقع هم امکان دارد از رحم اجاره ای استفاده شود.

شانس داشتن فرزند سالم از آی او اف، به عوامل زیادی مثل سن و علل ناباروری بستگی دارد. همچنین ، آی وی اف ممکن است زمانبر، پرهزینه و در برخی مواقع پرخطر باشد. درصورتی که بیش از یک رویان به داخل رحم منتقل شود آی وی اف ممکن است به چند قلوزایی منجر شود.

قبل از این که آی وی اف را انجام دهید، پزشک در رابطه با خطرات، مراحل و نحوه کارکرد این شیوه بطور کامل برایتان توضیح میدهد .

به چه دلیل آی وی اف انجام می شود؟

IVF به افرادی که دارای ناباروری هستند و می خواهند نوزاد داشته باشند کمک میکند . IVF گران و تهاجمی است، بدین ترتیب زوج ها اغلب دیگر شیوه های باروری را امتحان میکنند . شیوه های دیگر شامل استفاده داروهای باروری یا تلقیح درون رحمی میباشد . در طی این مراحل، پزشک اسپرم را مستقیما به رحم زن انتقال میدهد . مشکلات نازایی که منجر به استفاده از آی وی اف میشود عبارتند از:

کاهش باروری در زنان بالای ۴۰ سال

لوله های فالوپی مسدود یا آسیب دیده 

تقلیل عملکرد تخم دان

آندومتریوز

فیبروئید رحم

ناباروری عاری علت

اشخاص مبتلا به اختلال ژنتیکی

ناباروری غیرقابل توصیف

تیوبکتومی یا عقیم سازی زنان

اختلال در تولید اسپرم با کیفیت

همچنین در صورتی که احتمال انتقال بیماری های ژنتیکی به فرزندان وجود داشته باشد، والدین ازطریق آی وی اف استفاده میکنند . ازمایشگاه پزشکی میتواند نطفه ها را برای ناهنجاری های ژنتیکی ازمایش کند. سپس یک پزشک فقط نطفه بدون نقص ژنتیکی را استفاده میکند .

چگونگی رشد جنین در آی وی اف

طول درمان درآی. وی. اف

حدود ۴ تا ۶ هفته طول میکشد تا یک دوره آی. وی. اف کامل شود. باید چند هفته صبر کرد تا تخمک ها رسیده شود. حدود نصف روز طول میکشد تا تخمک و اسپرم گرفته و در ازمایشگاه تلقیح شود. ۲ تا ۵ روز دیگر هم باید صبر کرد تا جنین را به درون رحم مادر وارد کنند، البته همان روز مادر مرخص شده و میتواند به خانه برود.

پیامد آی. وی. اف به نوع مشکل نازایی زوج ها و سن آنان بستگی دارد. معمولاً خانم های جوان تر تخمک های سالم تری دارند و میزان موفقیت آی. وی. اف در آن ها بیش تر است. بطور میانگین ۵۳ درصد شانس باردار شدن و ۹۲ درصد امکان زایمان سالم در هر دوره از درمان برای آن ها موجود است . اما در خصوص هر بیمار احتمال بارداری قابل پیش بینی نیست به دلیل آن که به عوامل مختلفی چون:سن وسلامت دستگاه های تولید مثل در دو جنس بستگی دارد.

پنج مرحله IVF عبارتند از:

تحریک تخمک گذاری 

بازیابی تخمک 

تلقیح و باروری

کاشت نطفه

انتقال جنین

مرحله نخست:تحریک تخمک گذاری 

– یک زن بطور رایج در طی هر دوره قائدگی یک تخمک تولید میکند . با این حال، IVF احتیاج به چند تخمک دارد. استفاده از تخمک های گوناگون، شانس لقاح را افزایش میدهد . داروهای باروری برای افزایش تولید تخمک ها استفاده میشود ( کلومیفن:داروی رایج داروی تحریک کننده تخمک گذاری ). در طی این مدت، پزشک ازمایش خون و سونوگرافی را بطور منظم برای نظارت بر تولید تخمک انجام میدهد .

– در طی این مرحله، خانم سونوگرافی واژینال انجام میدهد تا تخم دان ها و ازمایش خون برای بررسی سطح هورمون استفاده شود.

مرحله دوم:بازیابی تخمک

جراحی کوچک، به نام آسپیراسیون فولیکول، برای بر داشتن تخمک از بدن زن انجام میشود .

جراحی اغلب بعنوان یک شیوه سرپایی در مطب دکتر انجام میشود . به مادر دارو داده میشود تا در طول درمان حس درد نکند. با استفاده از تصاویر سونوگرافی بعنوان راهنما، پزشک یک سوزن نازک را از طریق واژن و درون تخم دان و کیسه های( فولیکول ها) حاوی تخمک قرار میدهد . سوزن به یک دستگاه مکش متصل شده است، که تخمک و مایع هر فولیکول را بیرون میکشد .

این شیوه برای تخم دان دیگر هم تکرار میشود . امکان دارد برخی از این کار گرفتگی هایی وجود داشته باشد، ولی در عرض یک روز از بین میرود .

در موردهای نادر، امکان دارد لازم باشد که لاپاروسکوپی لگن برای بر داشتن تخمک مورد نیاز باشد. اگر یک زن نتواند تخمک تولید کند، ممکن است تخمک اهدایی استفاده شود.

مرحله سوم:تلقیح و بارور شدن

مرد هم باید یک نمونه اسپرم به پزشک بدهد. تکنسین اسپرم را با تخمک در ظرف مخلوط میکند . درصورتی که نطفه تولید نشود، امکان دارد پزشک از ICSI بهره بگیرد .

اسپرم مرد در کنار با کیفیت ترین تخمک ها قرار می گیرد. مخلوط کردن اسپرم و تخمک تلقیح نامیده میشود .

سپس تخمک و اسپرم در پوشش با محیط کنترل شده ذخیره میشود . اسپرم اغلب چند ساعت بعد از تلقیح وارد تخمک میشود .

درصورتی که پزشک فکر کند احتمال لقاح پائین است، اسپرم امکان دارد بطور مستقیم به درون تخمک تزریق شود. این تزریق اسپرم درون سیتوپلاسمیک( ICSI) نامیده میشود .

بسیاری از برنامه های باروری بطور رایج بر روی بعضی از تخمک ها ICSI را انجام می‌دهند ، حتی اگر موارد ظاهری طبیعی باشند.

رشد جنین در آی وی اف

مرحله چهارم:کشت نطفه یا جنین

– پزشک تخمک های بارور را کنترل میکند تا اطمینان حاصل شود که آن ها تقسیم و توسعه می یابند. نطفه ها در این زمان امکان دارد برای شرایط ژنتیکی ازمایش شوند.

– زمانی که تخمک تخمگذاری شده تقسیم میشود ، نطفه تشکیل میشود . کارکنان ازمایشگاه بطور منظم جنین را بررسی میکنند تا مطمئن شود که در حال رشد است. در حدود ۵ روز، یک نطفه طبیعی دارای چند سلول هست که بطور فعال تقسیم میشوند .

– زوجهایی که خطر ابتلا به اختلال ژنتیکی( ارثی) انتقالی به جنین دارند امکان دارد تشخیص ژنتیکی پیش از لقاح را انجام دهند. این عمل حدود ۳ تا ۴ روز بعد از لقاح انجام میشود . دانشمندان ازمایشگاه یک سلول تک سلولی را از هر جنین برداشته و مواد را برای اختلال های ژنتیکی خاص بررسی می کنند.

– بر اساس گزارش انجمن آمریکایی پزشکی باروری، PGD( شیوه PGD چیست+ نحوه انجام) میتواند به والدین کمک کند تا تصمیم بگیرند که کدام جنین برای ایمپلنت استفاده شود. این کار احتمال انتقال اختلال به کودک را کاهش میدهد . این روش بحث انگیز است و در تمامی مرکزها عرضه نمی شود.

مرحله پنجم:انتقال جنین

نطفه ها ۳ تا ۵ روز بعد از بازیابی و باروری تخمک به بدن مادر منتقل میشوند .

این کار در مطب دکتر انجام میشود و مادر کاملاً هشیار است. دکتر یک لوله نازک( کاتتر) دارای نطفه را به مهبل زن، از طریق دهانه رحم و رحم وارد میکند . درصورتی که نطفه در محفظه رحم قرار گیرد( رشد میکند ) و رشد کند، بارداری اتفاق می افتد.

ممکن است بیش از یک نطفه بصورت همان زمان وارد رحم شود، که میتواند به دوقلو، سه قلو یا بیش تر منجر شود. تعداد دقیق انتقال جنین یک مسأله پیچیده است که به عوامل بسیاری، به خصوص سن زن بستگی دارد.

جنین های غیر استفاده شده ممکن است یخ‌زده و بعدا اهدا شوند.

حاملگی زمانی اتفاق می افتد که نطفه به دیواره رحم بچسبد و کاشت انجام شود. این عمل ۶ تا ۱۰ روز طول میکشد . درصورتی که باردار باشید، در ازمایش خون معلوم خواهد گردید( خون ریزی بعد از انتقال جنین( IVF))

فواید شیوه آی وی اف

یک شیوه بدون عارضه برای باروری است و از روش های قدیمی در این زمینه تلقی می شود . پژوهش های اخیر نشان میدهد که داروهای بارداری سبب سرطان تخم دان نمی شوند.

با به کاربستن این تلقیح آزمایشگاهی میتوان باروری خارج از رحم را انتظار داشت. زمانیکه جنین در درون شکم یا داخل لوله های رحم جای می گیرد، پزشک سعی میکند جنین شکل گرفته در پوشش خارج از رحم را با دارو یا جراحی بیرون آورد.

خانم هایی که مصرف کننده داروهای باروری هستند، گاهی تحریک شدن بیش از حد تخم دان را حس میکنند . تحریکی بیش از حد تخم دان با بزرگ شدن تخم دان همراه بوده و این بزرگ شدن با نشانه هایی چون حس پری و معلق بودن، تنفس بریده بریده ، درد در ناحیه لگن، استفراغ، افزایش وزن، سرگیجه و تهوع ظاهر میشود .

در این وضعیت باید تحت نظر پزشک باشید تا بهبودی حاصل شود. مسائلی هم وجود دارند که این معضل را تشدید میکنند :کم شدن توده بدن، داشتن سابقه در عدم بارداری و تخمک گذاری یا تنبلی تخم دان، پائین بودن سن میتواند از موارد تشدید کننده این عارضه باشد.

منبع :بیتوته