دشتستان بزرگ- سیده فاطمه موسوی: +سلام

_سلام

+خوش اومدی عزیزم، چه لباس خوشگلی داری ، چهره خیلی مهربونی هم داری…!

_ممنون خاله

+ من روانشناس کودک هستم، ما فقط به خواهر مامانمون میگیم خاله، شما میتونی به من بگی خانم روانشناس ، خوبه؟

_بله، پس من بهتون میگم خانم روانشناس

+عالیه… خب اسم بچمون چیه؟

_اسمم رها هستش

+اسم قشنگی داری… رها می‌دونی اینجا کجاست؟ و برای چی اومدی؟

_نه… نمی‌دونم

+تا حالا پیش دکتر رفتی؟

_ بله

+دکتر چیکار میکنه؟

_دارو میده، آمپول میزنه، حالمو خوب می‌کنه

+منم روانشناس بچه هام و به بچه ها کمک میکنم که حالشون خوب بشه ولی آمپول نمی‌زنم و …

…

و این یکی از قالب های مکالمات هر روز یک درمانگر کودک است که باید متناسب با نوع شناخت و آشنایی کودک با روانشناس و فعالیت های روانشناسی آن را تغییر دهد.

باید با زبان ارتباطی مراجع کودکش آشنا باشد تا بتواند اعتمادش را جلب کرده و وارد درمان شود؛ این راه ارتباطی میتواند بازی، شعر، داستان یا نقاشی باشد، برای ارتباط با کودک باید کودک شد، باید بچگی کرد، مثلا وقتی مراجع ۵ ساله است درمانگر هم ۵ ساله می شود، اگر ۸ ساله بود، درمانگر هم ۸ ساله میشود و اگر نوجوان بود درمانگر جز اینکه در سن و سال خود بماند و با اطلاعات علمی و آگاهی بیشتر همراه با انعطاف با وی وارد رابطه شود، راه دیگری ندارد!

لذت بخش ترین قسمت ماجرا برمیگردد به خنده های نشأت گرفته از اعتماد کودکی که نسبت به اطرافیان بی اعتماد شده و با دریایی از استرس و نگرانی وارد اتاق مشاوره میشود، آنگاه که به درمانگر خیره شده و با نگاهی معصومانه به او میفهماند که من فقط بچگی میکنم! من نمی‌خواهم دیگران را اذیت کنم! من فقط به توجه پدر و مادرم، به آرامش و به الگویی مناسب برای رشد کردن نیاز دارم!

این جمله را زیاد شنیده ام که کار کردن با بچه ها خیلی حوصله میخواهد، خیلی باید صبور باشی تا بتوانی با آنها کار کنی! در اینجور مواقع دلم میخواهد به همان پدر یا مادر بگویم شما که شاه کلید ارتباط با کودک را میدانید پس چرا با کوچکترین کاری که فرزندتان به اقتضای سنش میکند، صدایتان را بلند کرده و پرخاشگری میکنید؟

کودک نمیتواند مثل ما بزرگترها نیاز و خواسته اش را بیان کند، نمیتواند بگوید چه حس و حالی دارد، اما برای ابراز وجود و بروز احساساتش راهی پیدا میکند مثل پرخاشگری، لجبازی و… .

شاید تفاوت یک روانشناس کودک با دیگر افراد در این باشد که دلیل رفتارهای یک کودک را میداند، سبک های فرزندپروری والدین را میشناسد و تأثیر رفتار پدر و مادر بر بزرگسالی و آینده ی فرزندشان را میداند و از این رو است که میتواند دربرابر خواسته ها و گاهی بی تابی های مراجع منحصر به فردش صبوری کند.

اما درمانگر کودک این همه انرژی برای بودن با بچه ها را از کجا می آورد؟

تقریبا همه این را قبول دارند که بچه ها هرچقدر هم ناآرام باشند باز هم مانند فرشته ای معصوم هستند؛ حالا تصور کنید تعداد زیادی فرشته با چهره های آرام و باطنی پاک، شما را دوست داشته باشند! یا تصور کنید وارد یک جمع میشوید و قبل از هرچیز و هرکس بچه ها توجه تان را جلب می‌کنند! از همه این ها فراتر به این فکر کنید که شکل گیری شخصیت یک انسان یا احساس خوشبختی، عزت نفس، اعتماد به نفس و از همه مهمتر ایجاد یک احساس مثبت نسبت به خود در یک فرد، تا حد زیادی به رفتار و توصیه های شما بستگی دارد؛ آنگاه با تمام وجود آرامش درمانگر در اتاق درمان را درک خواهید کرد!

لحظه ای را تصور کنید که والدین کودکی با لبخند وارد اتاق درمان میشوند و از بهبود رفتار و عملکرد فرزندشان سر از پا نمی‌شناسند!

همه ی این ها مواردی هستند که حکم یک انرژی زای فوق العاده را برای درمانگر کودک و نوجوان دارند!

روانشناسی سراسر عشق است و روانشناس فردی است عاشق، که این عشق را قطره قطره به مراجعش تزریق می‌کند و در این بین نه تنها ذره ای از این عشق کاسته نمی‌شود بلکه لحظه به لحظه بر آن افزوده شده و آرامش درونی را برای درمانگر و مراجع به ارمغان می آورد.

۹ اردیبهشت، روز روانشناس و مشاور بر ناجیان سلامت روان خجسته باد!

*روانشناس بالینی کودک و نوجوان