دشتستان بزرگ- بهرام قاسمی: فرشته که پرستار یکی از بیمارستان‌ها است، می‌گوید: دخترم کلاس سوم ابتدایی است و دوست ندارم فرزندم از این سن وارد فضای مجازی شود، بنابراین برای آن گوشی تهیه نکرده‌ام، با توجه به وضعیت بیمارستان‌ها اغلب سرکار هستم و دخترم از درس‌هایش عقب می‌افتد.

وی ادامه می‌دهد: در روزهای کرونایی حداقل تا ساعت ۷ بعدازظهر سرکار بودم درحالی‌که آموزش آنلاین دخترم ساعت ۱۰ صبح بود، با معلمش صحبت کردم بعدازاینکه به خانه آمدم تکالیفش را انجام دهد، بنابراین هرروز تا پاسی از شب مشغول درس خواندن هستیم چون می‌ترسم دخترم را در فضای مجازی تنها رها کنم.

حسین نیز پدر یکی از دانش آموزان پایه هفتم، در این خصوص می‌گوید: قرار دادن گوشی در اختیار نوجوانان آسیب خاص خودش را دارد، تاکنون گوشی شخصی برای فرزندم تهیه نکرده بودم و پیش‌ازاین نیز با گوشی خودم بازی می‌کرد یا گروه مربوط به کلاسش را در شبکه‌های اجتماعی خودم چک می‌کرد و بر نحوه استفاده او از اینترنت مدیریت داشتم.

مرضیه نیز در این خصوص می‌گوید: پسر من ۱۰ ساله است و پیش‌ازاین گوشی معمولی برایش تهیه‌کرده بودیم تا زمانی که من و پدرش سرکار هستیم بتواند با ما ارتباط بگیرد، اما حالا مجبور هستم که گوشی هوشمند خودم را در اختیار فرزندم قرار دهم و خودم سرکار بروم.

وی تأکید می‌کند: زمان آموزش و کلاس از طرف مدرسه ساعت ۱۰ صبح تا ۱۲ ظهر در نظر گرفته‌شده است بنابراین هرروز گوشی خودم را در اختیار فرزندم قرار می‌دهم و به محل کارم می‌روم، همین امر استرس من را افزایش می‌دهد اگرچه نکات لازم را به فرزندم آموزش دادم اما در اختیار داشتن گوشی همراه اندروید و اینترنت برای ما کمی نگران‌کننده است، من و پدرش به‌صورت نامحسوس تلفن همراه و دانلودهایی که انجام داده است را چک می‌کنیم.

نگرانی خانواده‌هایی که در تربیت منفعل بودند

تلفن هوشمند و دسترسی به اینترنت به‌خودی‌خود تهدید محسوب نمی‌شود، اغلب والدین نگران هستند که فرزندشان با حضور در فضای مجازی به مطالبی که نباید دسترسی پیدا کنند، این در حالی است که آموزش آنلاین و دسترسی به اینترنت زمانی خطرناک است که فرزندان آموزش‌های لازم را ندیده باشند.

علیرضا رحیمی، کارشناس تعلیم و تربیت در این خصوص می‌گوید: قرار دادن گوشی در اختیار فرزندان مسئله‌ای نیست که در زمان کنونی بشود برای آن تصمیم گرفت، در شرایطی که درس‌ها به‌صورت آنلاین ارائه می‌شوند، مدرسه انتظار دارد که دانش‌آموز در کلاس درس آنلاین حاضر شود.

وی ادامه می‌دهد: سال‌ها است که استفاده از تکنولوژی در دنیا رواج یافته است و خانواده‌ها باید پیش‌ازاین آمادگی لازم برای ورود به این فضا را برای فرزندشان ایجاد می‌کردند، دنیای مجازی امروز دنیایی جدی است و باید شرایط به‌گونه‌ای پیش برود که بچه‌ها به‌راحتی، با امنیت و آرامش در این فضا حضور پیدا کنند.

رحیمی تأکید می‌کند: خانواده‌هایی که از قبل برنامه‌ریزی داشتند در این شرایط موفق عمل کردند، اما والدینی که منفعل عمل کردند در این حوزه موفق نمی‌شوند، از طرفی پیش‌ازاین آموزش‌وپرورش خودش را متناسب با وضعیت روز آماده نکرده بود و همین امر نگرانی‌ها را افزایش داده است.

وی خاطرنشان می‌کند: خانواده نباید نسبت به بعد تربیتی فرزندش منفعل عمل کند، زمانی که ما به‌منظور بازی بچه‌ها را در کوچه رها کنیم؛ ممکن است اتفاقی رخ ندهد و خیالمان راحت است که آموزش‌های لازم را به او داده‌ایم اما ممکن است فرزندی در خانه نگهداری شود و آسیب ببیند، بنابراین همه‌چیز بستگی به مدل رفتاری والدین دارد، در این حوزه نیز خانواده باید روشی اتخاذ کند که جنبه فعال داشته باشد و بتواند بچه را با آرامش خاطر و راحت در کلاس آنلاین تنها بگذارد.

والدین به‌جای ترس به سواد رسانه‌ای مجهز شوند

پایین بودن سواد رسانه‌ای والدین و فرزندانشان تهدید اصلی محسوب می‌شود، در حقیقت فضای مجازی یک فضای پالایش‌شده و استاندارد برای کودکان نیست و استفاده غیراصولی کودک از این فضا می‌تواند وی را در معرض آسیب‌های جبران‌ناپذیر مختلف قرار دهد، در این میان والدین نقش مهمی را بر عهده‌دارند.

امیر یوسفی عضو انجمن سواد رسانه‌ای ایران می‌گوید: آموزش و پرورش باید پیش‌ازاین به فکر راهکاری برای آموزش آنلاین می‌افتاد، ما همواره با مسائلی مانند آلودگی هوا روبه‌رو هستیم که منجر به تعطیلی مدارس می‌شود، باید آموزش‌وپرورش فکر می‌کرد که چه زیرساختی فراهم شود تا دانش آموزان بتوانند از راه دور آموزش ببیند.

وی در این خصوص معتقد است: در اغلب کشورها استفاده از تلفن همراه سن خاصی دارد و قانون‌منداست، در فرانسه نوجوان زیر ۱۵ سال اجازه ندارد به‌تنهایی وارد فضای مجازی شود اما در کشور ما قوانینی در این حوزه وجود ندارد درحالی‌که ضروری است دسترسی بچه‌ها به اینترنت با توجه به رده‌های سنی اتفاق بیفتد.

این کارشناس سواد رسانه یادآور می‌شود: با توجه به شرایط پیش‌آمده به‌ناچار دانش آموزان در هر مقطعی باید به تلفن همراه هوشمند مجهز به اینترنت دسترسی داشته باشند، بنابراین والدین نقش مهمی را دراین‌بین ایفا می‌کنند.

وی خاطرنشان می‌کند: والدین باید با فضای مجازی آشنا باشند و سواد اطلاعاتی و رسانه‌ای داشته باشند تا بتوانند به فرزندشان آموزش دهند که در هر مقطعی چگونه از فضای مجازی استفاده کنند و از طرفی نیاز است که آموزش آنلاین برای هر مقطعی برنامه خاصی داشته باشد.

آگاهی والدین نسبت به سواد رسانه‌ای می‌تواند بر کاهش آسیب‌های شبکه‌های اجتماعی تأثیرگذار باشد، والدین باید نقش خود را در تربیت و آموزش سواد رسانه‌ای بیش‌ازپیش بر عهده بگیرند چون نقش تعیین‌کننده‌ای در تربیت و شکل‌گیری شخصیت و هویت فرزندان خود دارند. ازاین‌رو آگاهی دادن به خانواده‌ها در نوع استفاده و هوشیار کردن آن‌ها در برخورد با مسائل جانبی رسانه‌ها از ضروریات و داشتن سواد رسانه‌ای یکی از مهارت‌های مورد نیاز برای والدین محسوب می‌شود.

والدین گرامی بدانند که  شرایط سخت یادگیری و مشکلات موجود در بحث آموزش های مجازی، تقریباً برای همه وجود دارد و کاهش انگیزه فرزندان در این شرایط امری طبیعی است و امیدواریم که در آینده فرصت مناسب برای جبران به وجود آید.