دشتستان بزرگ- هادی پاپری*: تفاوت های اسناد مالکیت ثبتی با اسناد رسمی

۱) تشریفات صدور و تنظیم این دو نوع سند متفاوت است.

۲) به طور کلی ثبت ملک در دفتر املاک نشان از خاتمه جریان ثبتی است، پس از ثبت ملک در دفتر املاک دیگر ملک جاری بدان اطلاق نمی شود بلکه ملک ثبت شده نامیده می شود، ثبت سند رسمی نقل و انتقال املاک ثبت شده در دفتر اسناد رسمی بدین معناست که با رعایت کلیه قوانین و مقررات جاری و با اخذ کلیه استعلامات و مفاصه حساب های مقرر قانونی ملک به نام خریدار منتقل شده ثمن معامله و حقوق دولتی نیز پرداخت شده و از تاریخ تنظیم و امضای سند، مالک شخص خریدار می باشد.

۳) اسناد مالکیت ثبتی منعکس کننده مندرجات دفتر املاک است ولی سند رسمی انجام معامله انعکاس دهنده آخرین نقل و انتقال انجام شده نسبت به ملک ثبت شده می باشد.

۴) اسناد مالکیت ثبتی در اداره ثبت صادر می شوند ولی اسناد رسمی نقل و انتقال املاک در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شوند .

۵) اسناد مالکیت ثبتی اماره قطعی و قانونی بر مالکیت اشخاص نسبت به املاک می باشند و لیکن سبب تملک نمی باشند ولی اسناد رسمی تنظیمی در دفتر خانه هم اماره قطعی و قانونی بر ملکیت اشخاص و هم سبب تملک و انتقال مالکیت می باشد.

۶) اسناد مالکیت ثبتی صادره از طرف ادارات ثبت اسناد و املاک به معنای اخص کلمه سند رسمی موضوع ماده ۹۲ و ۹۳ قانون ثبت محسوب نمی شود زیرا فی نفسه فاقد قدرت اجرایی و قابلیت اجراء بوده و مفاد آن به خودی خود قابل اجرا نمی باشد و این در حالی است که مفاد اسناد رسمی تنظیمی در دفاتر اسناد رسمی راجع به نقل و انتقال املاک و تعهدات مندرج در اسناد تنظیمی بدون نیاز به حکم مراجع قضایی لازم الاجراء بوده و دارای ضمانت اجرایی می باشند.

انکار سند
اگر سندی عادی مانند سفته، برات، چک، نوشته عادی و….علیه شخصی ابراز شود و او مهر یا امضاء یا اثر انگشت منتسب به خود را نفی کند و آنها را از خود نداند به این عمل انکار گویند، انکار فقط نسبت به اسناد عادی امکان پذیر است نه اسناد رسمی.
در مورد اسناد رسمی فقط می توان ادعای جعل کرد. فرق انکار با جعل در آن است که انکار به صرف اظهار آن طرف مقابل یعنی کسی که به سند استناد می کند وظیفه دارد اصالت آن را اثبات کند نه انکار کننده ولی در جعل آنکه مدعی جعل است باید جعلیت سند را به اثبات برساند.

*مدرس دانشگاه