دشتستان بزرگ- محبوبه باقر نژاد*: ارتباط صمیمانه می تواند یکی از لذت بخش ترین تجارب انسانی و همچنین یکی از بزرگترین منابع درد و رنج باشد. عشق با امید خیلی زیادی شروع می شود: رؤیای این که روزی احساسمان درک شود، به طور کامل پذیرفته شویم، احساس تعلق کنیم، مورد حمایت و امنیت قرار بگیریم؛ رؤیای شور و هیجان عمیق، رؤیای پیوند همیشگی. اما این امیدها و رؤیاها در برخورد با واقعیت های عشق فرو می ریزد: نیازها برطرف نمی شوند، خشم باعث جدایی می شود، قضاوت ها پذیرش را دشوار می سازد، تنهایی شکل می گیرد و زوج ها از هم فاصله می گیرند.

به نظر شما چه چیزی باعث می شود ارتباط صمیمانه کارآمد شود؟
بله مهارت های ارتباطی داشتن. مهارتهای ارتباطی شامل
۱- مهارت گوش دادن
۲- ابراز احساسات و تعیین نیازها
۳- مهارت تقویت متقابل
در مطلب روانشناسی این هفته با مهارت گوش دادن آشنا می شویم
گوش سپردن واقعی به همسرتان دشوار است واکنش راحتر این است که فاصله بگیرید و بدون توجه به نشانه تأیید سر تکان دهید اما گوش کردن مهمترین مهارت ارتباطی است که باعث صمیمیت می شود و آن را حفظ می کند وقتی به همسرتان گوش می کنید در واقع از او تمجید می کنید چون می گویید«من به تو اهمیت می دهم، می خواهم بدانم چه فکر و احساس و نیازی داری»
موانع در مسیر گوش کردن
۱- ذهن خوانی: وقتی شما به آنچه همسرتان می گوید توجه نکنید یا بد گمان باشید و در عوض خودتان سعی کنید برداشتی از انچه منظور اوست در نظر بگیرید، در حال ذهن خوانی هستید؛ افراد ذهن خوان اهمیت زیادی به نشانه های ظریفی همچون لحن صدا، حالات چهره و وضعیت بدنی می دهند. آنها مفهوم واقعی آنچه را همسرشان می گوید به نفع فرضیه ها و برداشت های خودشان، نادیده می گیرند.
۲- مرور کردن: شما آنقدر مشغول مرور آنچه می خواهید بگویید هستید که هرگز آنچه را همسرتان به شما می گوید، نمیشنوید.
۳- از صافی گذراندن: از صافی گذراندن یعنی اینکه شما به برخی موارد گوش می کنید برخی علائم را جدی می گیرید اما توجهی به موارد دیگر نمی کنید. از صافی گذراندن همچنین می تواند مسائلی که نمی خواهید بشنوید را حذف کنید.
به عنوان مثال: گوشهای شما به خوبی همه چیز را می شنود تا اینکه همسرتان شروع به صحبت درباره سیگار کشیدنتان می کند در این شرایط توجهی به حرف های او ندارید.
۴- قضاوت کردن: قضاوت کردن یعنی اینکه به دلیل برخی قضاوت های منفی به همسرتان گوش ندهید، یا اینکه تنها با این هدف به او گوش دهید که او را سرزنش کنید و به او برچسب های منفی بزنید.
۵- خیالبافی: حواس هرکسی پرت می شود. وقتی شما سالهای زیادی با کسی زندگی کرده اید خیلی ساده است که به او گوش ندهید و به سوی تخیلات خودتان بروید. اگر توجه به همسرتان خیلی دشوار است چه بسا علامت خطری باشد که از ارتباط یا موضوعات خاص اجتناب می کنید.
۶- توصیه کردن: همسرتان حرفش را تمام نکرده است که میان حرف او می پرید و می خواهید توصیه تان را مطرح کنید. گاهی شریک زندگی شما فقط می خواهد به او گوش دهید و به دنبال راه حل و توصیه نیست.
۷- مشاجره کردن: شما تنها به عدم توافق، مشاجره و مجادله گوش میکنید. یعنی به دنبال بهانه برای مشاجره هستید. در بیشتر ارتباطات مشکل دار مشاجره متداول است.
۸- حق به جانب بودن: این عمل شما را از هر موضوعی که شما زیر سوال بروید، حمایت می کند. برای اجتناب از هرگونه اظهارنظری که شما را در موقعیت ضعف قرار می دهد، دروغ می گویید، فریاد می زنید، موضوع را تغییر می دهید، توجیه می کنید، طفره می روید، بهانه تراشی می کنید یا به انتقاد رو می آورید.
۹- موافقت کردن: شما خیلی سریع موافقت می کنید. به محض اینکه همسرتان شک، عصبانیت یا نگرانیش را ابراز می کند، وسط حرفش می پرید: «آره… حق با توست … می دانم … متأسفم … خودم درستش می کنم.»
شما در مواقع گوش کردن به همسرتان با چه موانعی مواجهه هستید؟
موقعیت های گوش دادن موانع را بنویسید تا با ضعف های خود در این مهارت آشنا شوید.
با خواندن مطالب قبل و انجام تمرینات سطح آگاهی خود را بالا ببرید تا مهارت گوش دادن خود را بهبود بدهید.

تمرین:
با بدنتان گوش دهید: بدنتان می تواند با انتقال این پیام که در حال گوش کردن هستید، مشوق همسرتان باشد. دفعه ی بعد که همسرتان با شما صحبت می کند، رهنمودهای ساده ی زیر را دنبال کنید:
۱- ارتباط چشمی برقرار کنید.
۲- به همسرتان نزدیک تر شوید یا کمی به جلو متمایل شوید.
۳- به نشانه ی تأیید سرتان را تکان دهید یا با بله یا آهان جواب دهید.
۴- در قبال آنچه گفته شده است، لبخند بزنید یا همدلی نشان دهید.
۵- گشاده رو باشید، روبروی همسرتان قرار بگیرید، دستانتان نه باز باشد و نه دست به سینه بنشینید.
۶- فعالانه از هرگونه حواس پرتی اجتناب کنید. صدای رادیو را کم کنید، مجله را کنار بگذارید، و غیره.
در ادامه این مطلب، هفته های آینده به توضیح یکی دیگر از مهارت های ارتباطی میپردازیم…

*روانشناس خانواده