دشتستان بزرگ- اعظم معارفی: مالاریا میزبان مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری

بیماری مالاریا مهم ترین بیماری انگلی بشر است که حدود ۳ ملیارد نفر از جمعیت جهان را تهدید می کند. این بیماری در کشورهای غربی ریشه کن شده ،ولی بیش از ۱۰۰کشور گرمسیری جهان شیوع دارد. که کشور ما نیز در زمره آنهاست. در قرن حاضر موضوع مهم در مورد این بیماری مقاوم شدن انگل بیماری به داروهای ضد انگل قدیمی و مقاوم شدن پشه آنوفل به حشره کش هاست.
تاریخچه:

مالاریا ،پالودیسم ،تب گرمسیری و تب نوبه اسامی دیگر این بیماری هستند . واژه مالاریا از دو کلمه ایتالیایی ” مال” (به معنی بد) و ” اریا” ( به معنی هوا) گرفته شده است.

چرخه انتقال انگل مالاریا در بدن:

تروفوزوییت عفونت زا به هنگام انسان ،از غدد براقی پشه ماده آنوفل به داخل خون تزریق می شود. در عرض ۲۰ دقیقه انگل باریک و متحرک وارد پارانشیم کبد شده و بخش خارج گلبولی چرخه انگل آغاز می گردد. زیرا تا این مرحله هنوز گلبول های قرمز مورد تهاجم قرار نگرفته اند . در داخل سلولهای کبدی انگل به شدت تکثیر یافته و شیزونت نامیده می شود. شیزونت در داخل سلولهای کبدی پس از ۸ _ ۱۰ روز بسته به گونه ،هزاران مزوزوییت تولید می کند. سپس سلولهای کبدی آلوده پاره شده و مزوزوییت های آزاد شده ،چرخه گلبولی را آغاز می کنند.معمولا در این زمان است که افراد علایم مالاریا را بروز می دهند.

علایم بیماری مالاریا:

تب ،لرز،سردرد،حالت تهوع،استفراغ، دردهای عضلانی و خستگی مفرط،عرق کردن، درد شکم یا قفسه سینه ،سرفه برخی از افراد دارای مالاریا ممکن است چرخه حملات مالاریا را نیز تجربه کنند.

حملات مالاریا:

حمله مالاربایی بکی از غم انگیزترین و وحشتناک ترین وقایع در طب بالینی است. این حمله با یک مرحله سرد که حدود یک ساعت طول می کشد.آغاز شدهو احساس سرما تا حد به هم خوردن دندان ها و حرکات لرز آشکار، پیشرفت می کند. عروق محیطی منقبض شده لب ها و ناخن کبود می شوند. در پایان مرحله سرد همراه با اتساع عروق ،درجه بدن به سرعت بالا رفته و مرحله گرم که ۶ _ ۱۲ ساعت به طول می انجامد آغاز  می شود. در این مرحله تهوع و حتی استفراغ، سردرد و ضربان سریع نبض رخ می دهد. درجه حرارت بدن به ۳۹ _۴۱ درجه می رسد. و پوست داغ و صورت برافروخته می شود و بیمار ممکن است حالت با نشاطی داشته باشد. تب بالا در کودکان منجر به تشنج می شود. سپس بیمار به شدت عرق می کند  درجه حرارت پایین می افتد و سردرد ناپدید می شود. در طی ساعات بعد بیمار کاملا از حال رفته ولی بدون علامت است. روز بعد و تا قبل از حمله بعدی بینار کاملا احساس راحتی می کند.

راههای دیگر  انتقال مالاریا:

اتتقال مالاریا از راههای دیگر نظیر انتقال خون ،سرنگ آلوده و یا از طریق جفت نیز صورت می گیرد. مالاریا ممکن بطور تصادفی از طریق خون دهندگان بدون علامت ولی مبتلا به مالاریا به گیرندگان منتقل شود. اغلب موارد مالاریای ناشی از انتقال خون در مناطق معتدل بوده است. مالاریای ایجاد شده توسط انتقال خون دد سالهای اخیر افزایش یافته است. این امر احتمالا به علت مقاومت رو به افزایش انگل در مقابل داروهاست. طعیانهای مالاریا به دنبال استفاده چندین باره از سرنگهای آلوده در بین معتادان تزریقی دیده شده است.
در عفونتهای ناشی از مالاریه که بخوبی درمان نشده اند انگل می تواند ۲۵ _ ۳۰ سال در خون محیطی باقی بماند.

تشخیص بیماری مالاریا:

تشخیص قطعی مالاریا از طریق آزمایش خون انجام می شود ،نمونه خون را می توان در هر زمانی اخذ کرد. زیرا عفونت انقدر همزمان نیست که نتوان اخذ کرد .