در گزارش ها آمده است که برداشت خرمای مَجول در استان بوشهر آغاز شده است؛ گونه‌ای خاص و جدید از خرما که از شمال آفریقا به ایران منتقل شده و خرمای این نوع نخل دارای بازار جهانی بسیار مناسبی است. این یادداشت نگاهی است به نقاط ضعف و قوت احتمالی این اقدام مسئولان استانی. استان بوشهر دارای یکی از مهمترین و بزرگترین حوزه‌های نخلداری کشور است که بیش از ۶ میلیون اصله نخل داشته و بیش از ۳۳ هزار هکتار از اراضی استان را شامل می‌شود. سالانه به صورت متوسط از این شش میلیون اصله نخل ۱۵۰ هزار تن انواع محصول برداشت می‌گردد تا استان بوشهر سومین استان کشور از نظر سطح زیرکشت خرمای کشور و از نظر تولید محصول خرما، دارای رتبۀ دوم در میان استانهای تولید کنندۀ خرما باشد. شهرستانهای دشتستان، تنگستان، جم و دشتی دارای بیشترین میزان تولید محصول خرما در استان بوشهر هستند. کشورهای آسیای میانه، روسیه، اوکراین، کشورهای حاشیۀ خلیج فارس و برخی کشورهای اروپایی از جمله واردکنندگان محصول خرمای استان بوشهرند. از مهمترین نمونه‌های خرمای استان بوشهر می‌توانیم به گونه‌های کبکاب، زاهدی، خاصویی، شهابی، شکری و خنیزی اشاره کنیم که مرغوبترین آنها کبکاب و شکری و خاصویی است. اما در این سالها به صورت مداوم از میزان کمیت و کیفیت محصولات خرمایی استان به شدت کاسته شده است. بررسیهای میدانی نشان می‌دهد کیفیت خرماهای بومی استان همچون خرمای کبکاب که از نوع خرمای تر و مرطوب می‌باشد در این سالها به شدت افت داشته و از رطوبت و شیرۀ معروف آن کاسته شده است. علت آن نیز بروز خشکسالیهای پیاپی و شدید است که کمیّت و کیفیت آب را به شدت متأثر از خود کرده و بر سلامت درختان و محصولاتشان اثر منفی داشته است. کاهش کیفیت محصول به منزلۀ افول قیمت آن از یک سو و خارج شدن از گود رقابت با گونه‌های مرغوبتر از سوی دیگراست. همزمانی کاهش کیفیت خرمای بوشهر با کاهش کمیت محصول نخیلات به کاهش درآمد روستاییان منجر شده است که تبعات اجتماعی و اقتصادی متعددی می‌تواند به همراه بیاورد. جملۀ «آب نیست» در تکرار مداوم میان مسئولان و نخل داران استان کابوس امروز و تهدید فردای یکی از مهمترین منابع درآمدی استان شده است. نه که فقط آب نیست بلکه کیفیت آب موجود نیز به شدت افت کرده و از استانداردهای لازم برای آبیاری باغات و نخیلات برخوردار نیست. این کیفیت نامناسب در درازمدت تأثیرات سوئی بر کیفیت خاک می‌تواند بگذارد و خاک نخیلات استان را نیز تضعیف نماید. اتفاقی که هم اکنونی نیز در بسیاری از نواحی رخ داده و درختان نخل را بیش از پیش در معرض ابتلا به انواع آفات و بیماریهای گیاهی قرار داده است. تعبیری که یکی از کارشناسان ازآان استفاده می‌کند این است که «درخت ضعیف شده. دیگر همچون سابق مواد مغزی لازم به او نمی رسد و درخت برای آنکه بتواند دوام بیاورد از خودش هزینه می‌کند. ثمرۀ آن در محصول و بار آن مشاهده می‌شود که هم کمتر می‌شود و هم کیفیت آن افت می‌کند. حال نخیلات استان اصلا خوب نیست». سیاستهای استانداری بوشهر و اداره کل جهاد کشاورزی استان بوشهر برای مقابله با پدیدۀ تغییر اقلیم و مبارزه با خشکسالی تغییر الگوهای آبیاری و الگوهای کشت است. در این راستا طرحهای بزرگ توسعل کشت گلخانه‌ای برای کاهش مؤثر مصرف آب در دستور کار قرار گرفته است که بنا به آمار می‌تواند تا ۸۰% مصرف آب را کاهش دهد. در این میان برخی از درختان همچون انگور، انجیر، برخی از مرکبات شانس آن را یافته‌اند که به درون گلخانه‌ها منتقل شوند و باغداران و کشاورزان نوع تازه‌ای از کشاورزی صنعتی و سازگار با محیط زیست را در پیش بگیرند. اما این شانس در پیش روی نخیلات استان و نخلداران نیست. نخل گونه‌ای بسیار خاص از گیاهان است که بلندی آن تا ۲۴ متر نیز می‌رسد و در شرایطی که محیط مناسب باشد تا ۲۰۰ سال می‌تواند عمر کند. نیاز این درخت به گرما و فضای باز و نور مستقیم آفتاب آن را مبدل به گیاهی گلخانه‌ای نمی‌کند. لذا بیش از پیش در معرض آسیب قرار می‌گیرد. از راه رسیدن خرمای مجول وضعیت نامناسب نخیلات و معیشت نخلداران باعث شد یکی از راهکارهایی که برای جبران مافات در دستور کار مسئولان کشوری و استانی قرار می‌گیرد توجه به گونه‌ای از خرما باشد که هم بازارهای جهانی مناسبتر و هم سازگاری بیشتری با خشکی داشته باشد. از آنجا که عمدۀ نخیلات بوشهر از نوع تر بودند، این گونۀ جدید که از نوع نیمه خشک محسوب می‌شود و بومی شمال افریقاست ده سال پیش به ایران آورده شد و از طریق «کشت بافت» و مهندسی ژنتیک گیاهی این نوع نخل تولید شد و به صورت آزمایش در اقلیمهای مختلف کاشته شد. سرانجام با گذشت ده سال و تولید ۱۰ هزار اصله از این نخل سازگاری آن با اقلیم ایران اعلام شد تا یکی از تجاریترین انواع نخل در سپهر آیندۀ ایران قرار بگیرد. خرمای مَجول به سلطان خرماها معروف است و نسبت به شوری و خشکی طولانی مقاوم بوده و پس از رشد و استحکام ریشه‌ها در زمین می‌تواند دورۀ طولانی بدون آبیاری زنده بماند. حتی نخل بالغ خرمای فوق می‌تواند در برابر افت دما تا چندین درجه زیر صفر برای مدت کوتاهی مقاومت کند. نخل مَجول برای تولید خرمای فراوان به گرما و آفتاب تابستانی مناسب، هوایی با رطوبت کم و به آبیاری مرتب در طول ماههای گرم تابستان نیاز دارد. این نوع خرما به گزارش روزنامۀ بامداد جنوب «در بازارهای جهانی قیمتی تا ۲۰ دلار در هر کیلو دارد که از قیمت انواع کنونی خرماهای تولید شده در استان بوشهر به مراتب گرانتر و تجاریتر است که به صورت میانگین هر کیلوگرم یک دلار به فروش می‌رسد.» این گونۀ جدید وقتی وارد اکوسیستم یک منطقه می‌شود بی‌گمان با واکنش محیط زیست رو به رو خواهیم شد. بنا به گزارش مسئولان جهاد کشاورزی استان ۱۲۰۰ اصله نخل برای استان بوشهر در نظر گرفته شده تا با کاشت آن طرح تحول نخیلات استان به صورت تدریجی و گام به گام پیش رود. اما نکته اینجاست که این گونۀ جدید در فضایی که هزاران هکتار از نخیلات استان در معرض نابودی کامل هستند، خود مبدل به تهدیدی دیگری نخواهد شد؟ مسئله‌ای که کارشناس حیطۀ گیاه شناسی استان را نیز به فکر فرو می‌برد و با تأسف می‌گوید: «چارۀ دیگری نیست. اوضاع روستاها و نخیلات استان بسیار نگران کننده است و ما باید به سمت ایجاد درآمد بیشتر برای کشاورزان برویم. خرمای بومی استان ارزش تجاری و بازار جهانی ندارد و از سوی دیگر منابع آبی ما نیز به شدت محدود شده. این گونۀ نخل نسبت به شوری آب که در استان به وضعیت بحرانی و فوق بحرانی رسیده مقاومت نشان می‌دهد و می‌تواند آیندۀ بهتری برای نخلداران استان ترسیم کند.» خشک شدن سفره‌های آبهای زیر زمینی در استان و خشکسالیهای طولانی مدتی که با آن دست و پنجه نرم می‌کنیم محصول مستقیم دخالت غیر مسئولانۀ انسانها در اکوسیستم مناطق محلی و نیز فرایندهای طبیعی جهانی است. آیا نباید نگران بود و تردید داشت که ورود بی ضابطۀ یک گونۀ خاص گیاهی به یک اقلیمی که خود شکننده و بسیار ضعیف شده، موجب به بار آمدن آثار سو و تبعات ویرانگر دیگر برای محیط زیست استان و در ادامه ساکنان این آب و خاک شود؟ منبع: یارا