دشتستان بزرگ:شما به عنوان یک مادر باردار حتماً تا بحال در مورد زایمان و نحوه انجام آن فکر کرده اید، حتماً از خود پرسیده اید که باید کجا و چگونه زایمان کنم؟ کدام روش زایمان برای من مناسب‌تر است؟ با این وجود به گزارش دشتستان بزرگ،نکات حائز اهمیتی برای مادران در مورد زایمان ایمن وجود دارد که باید از آن‌ها مطلع باشند.

زایمان یک امر طبیعی است، اما با این وجود در تمام خانم‌های باردار روند زایمان یکسان نمی‌باشد، چرا که عوامل متعددی از جمله عوامل ذاتی و اکتسابی مانند برخی از بیماری‌ها می‌تواند سیر حاملگی را تغییر داده و باعث شوند زایمان به صورت غیرطبیعی انجام شود.

خوشبختانه با مراقبت‌های دوران بارداری می‌توان بسیاری از موارد خطرناک برای مادر و جنین را تشخیص داد و به موقع برای حفظ سلامت مادر و جنین اقدام نمود.

مراحل زایمان طبیعی

زایمان به سه مرحله کلی تقسیم می‌شود:

• مرحله اول که درد‌های زایمانی شروع شده و پیشرفت می‌کند تا رحم آماده خروج نوزاد شود.
• مرحله دوم که در آن خروج نوزاد و تولد اتفاق می‌افتد.
• مرحله سوم که جفت خارج می‌شود.

مرحله اول یا درد‌های زایمانی

در این مرحله با شروع انقباضات رحمی، گردن رحم تدریجا نرم و منبسط می‌شود تا به ۱۰ cm برسد. این مرحله خود به مراحل سه گانه فاز ابتدایی، فاز اکتیو و فاز انتقالی تقسیم می‌شود.

فاز ابتدایی

فاز ابتدایی فازی است که در آن رحم به صورت منظم منقبض می‌شود. این انقباضات بر خلاف انقباضات براکستون هیکز که نا منظم و بی درد هستند، به تدریج دردناک می‌شوند.

ریتم و سرعت زایمان در هر خانم باردار ممکن است خصوصیات مخصوص به خود را داشته باشد. بعضی‌ها حتی متوجه انقباضات اولیه نیز نمی‌شوند در حالیکه دهانه رحم چندین سانتیمتر باز شده است.

وقتی که گردن رحم شروع به باز شدن می‌کند، وضعیت آن در لگن تغییر می‌کند و به سمت جلو آمده و نرم می‌شود. برای اینکه بتوانید تفاوت این دو را بهتر درک کنید نوک بینی خود را لمس کنید، سفت و عضلانی است؛ حالا لب‌های خود را لمس کنید، نرم و شل است. سرویکس یا گردن رحم از حالت سفت به حالت شل در می‌آید.

چه می‌توان کرد؟

شما می‌توانید در خانه چرخی بزنید، برای قدم زدن بیرون روید، یک فیلم تماشا کنید، یک حمام گرم بگیرید. چرت بزنید یا استراحت کنید.

تنقلات میل کنید؛ خوراکی‌های غنی از کربوهیدرات بهترین انتخاب هستند. اگر انقباضات دردناک است، ماساژ و تکنیک‌های آرامش بخشی و دوش آب گرم مفید واقع می‌شوند.

جهت مشاوره با متخصص زنان و زایمان، دکتر مهتاب مرجانی روی تماس مستقیم کلیک کنید.

فاز فعال

ماما‌ها و پزشکان فاز فعال را مرحله‌ای می‌دانند که در آن سرویکس باز شده و انقباضات شما نزدیک به هم و قوی‌تر شده اند. سرانجام فواصل سه یا چهار دقیقه‌ای به فواصل ۶۰ تا ۹۰ ثانیه می‌رسند و انقباضات شدید می‌شوند.

چه می‌توان کرد؟

زمانی که رفتن به بیمارستان یا زایشگاه از ماندن در خانه بهتر به نظر می‌رسد، موقع عزیمت است. اگر در خانه زایمان می‌کنید به مامای خود اطلاع دهید. انقباضات پشت سر هم می‌آیند، وضعیت‌های مختلف را امتحان کنید تا ببینید در چه وضعیتی احساس راحتی بیشتری می‌کنید. تمرین تنفس و تکنیک‌های آرامش بخشی در این مواقع مفیدند.

توجه کنید که می‌توانید یک دوش آب گرم بگیرید که برای کاهش درد بسیار مفید است و همچنین زایمان را سرعت می‌بخشد. حتی می‌توانید زایمان در وان آب را انتخاب کنید.

گاهی اتفاق می‌افتد که در طی زایمان باز شدن سرویکس کند شده یا متوقف می‌شود. در این هنگام قدم زدن، ماساژ و حتی گریه کردن کمک می‌کند که اضطراب عاطفی از بین رفته و جریان زایمان سریع‌تر شود. اگر کیسه اب پاره نشده باشد، ماما با پاره کردن کیسه آب، پروسه زایمان را سرعت می‌بخشد. می‌توان از مسکن‌ها و بی حسی‌های نخاعی هم استفاده کرد.

فاز انتقالی یا مرحله گذر

طی این فاز سرویکس از ۸ تا ۱۰ سانتیمتر باز می‌شود. هر بار که انقباض زایمانی شروع می‌شود ۱ تا یک و نیم دقیقه به طول می‌انجامد و تقریبا هر ۳ دقیقه تکرار می‌شوند. این مرحله معمولا دوره سختی از مراحل زایمانی است.

چه می‌توان کرد؟

زایمان بسیار نزدیک است. وضعیت راحتی را برای خود انتخاب کنید. در فواصل انقباضات آرام باشید. تنفس خود را منظم کنید، از بینی نفس بکشید و از دهان بیرون دهید. اشکالی ندارد اگر بخواهید برای تحمل بهتر درد فریاد بزنید.

مرحله دوم یا تولد نوزاد

در این فاز رحم نوزاد را به بیرون می‌راند تا از کانال زایمانی یا همان واژن به دنیای بیرون بیاید. در این هنگام همراه انقباضات، شما سر نوزاد را بین پا‌های خود حس می‌کنید. در ابتدای انقباض، نوزاد به بیرون رانده شده و انتهای انقباض کمی به داخل کشیده می‌شود. وقتی سر نوزاد در واژن قرار می‌گیرد، ماما از شما می‌خواهد که کمتر فشار بیاورید تا نوزاد به آرامی بیرون آید و ریسک پارگی در شما کمتر شود. اگر شما قبلا زایمان کرده باشید این فاز برای شما ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد. اگر زایمان اول شما باشد این فاز ممکن است ساعت‌ها طول بکشد.

جهت مشاوره با متخصص زنان و زایمان، دکتر مهتاب مرجانی روی تماس مستقیم کلیک کنید.

چه می‌توان کرد؟

به بدن خود توجه کنید. وقتی قدرت دارید زور بزنید. سعی کنید هنگام فشار آوردن نفس خود را حبس نکنید. در هر انقباض چندین بار زور بزنید. از کشش زمین استفاده کنید، ایستاده یا در حالت چمباتمه قرار بگیرید. اگر خیلی خسته شده اید، به پهلوی چپ بخوابید. اگر بی حسی نخاعی دارید، ماما به شما می‌گوید که چه زمانی زور بزنید. احتمالا وی توصیه خواهد کرد تا زمان دیده شدن سر نوزاد زور نزنید.

مرحله سوم یا خروج جفت

شروع این فاز از زمانی است که نوزاد بطور کامل بیرون آمده و در این فاز جفت بیرون می‌آید. جفت سیستم حمایتی جنین است که مسئول رساندن مواد مغذی به جنین و دفع مواد زائد از آن می‌باشد. پس از اتمام مرحله تولد نوزاد، انقباضات تا مدت کمی ادامه می‌یابد. خروج کامل جفت و ضمائم بیش از ۵ تا ۱۰ دقیقه طول می‌کشد.

چه می‌توان کرد؟

شما احتمالا این فاز را حس نمی‌کنید، چون تمام توجه شما به نوزاد معطوف است. گذاشتن نوزاد روی قفسه سینه سبب ترشح هورمون‌هایی می‌شود که به جدا شدن جفت از رحم کمک می‌کنند. در این هنگام شما یا بسیار ضعف داشته و یا بسیار هیجان زده هستید. بعضی از مادران به علت زایمان طولانی و دردناک قادر به توجه کافی به نوزاد نیستند. بیشتر خانم‌ها در این مرحله نیاز به استراحت و تغذیه مناسب دارند.

حال نوزاد خود را تحسین می‌کنید. دست‌ها و پا‌های او را بررسی می‌کنید. او را در بغل می‌گیرید. اگر می‌خواهید نوزاد را با شیر خود تغذیه کنید از همین الان شروع کنید. تعجب نکنید اگر نوزاد تمایلی نشان نمی‌دهد. اگر حتی او را به سینه تان بفشارید کافیست و او خیلی زود به خوردن شیر تمایل پیدا می‌کند.

مزایای زایمان طبیعی

۱. یکی از مهم‌ترین مزایای زایمان طبیعی حالت روحی نوزاد است. زیرا زمانی که نوزاد از طریق رحم مادر به دنیا می‌آید بلافاصله در آغوش مادر قرار خواهد گرفت و مادر به او شیر می‌دهد. این خود باعث می‌شود که نوزاد راحت‌تر شیر بخورد و همین امر سبب ایجاد رابطه‌ی عاطفی فوق العاده بین نوزاد و مادر است. همچنین مدت زمان بستری شدن بعد از زایمان طبیعی کمتر از زایمان سزارین است.

۲. مدت بستری شدن و توانایی بازگشت به کار‌های عادی و روزمره بعد از زایمان طبیعی خیلی کمتر از سزارین است و مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند زودتر به خانواده خود ملحق می‌شوند.

۳. حجم خونی که مادر طی زایمان طبیعی از دست می‌دهد تقریباً نصف یک عمل سزارین است لذا خطر خونریزی و کم خونی، در یک زایمان طبیعی خیلی کمتر از زایمان به طریق سزارین می‌باشد.

۴. خطرات و ریسک بیهوشی برای زایمان طبیعی وجود ندارد، درحالیکه برای مادرانی که به روش سزارین زایمان می‌نمایند این خطرات اجتناب ناپذیر است.

۵. از نظر اقتصادی زایمان طبیعی به نفع مادر، بیمارستان و جامعه می‌باشد.

۶. درصد ابتلاء به عفونت در بین مادران سزارین شده بیشتر از مادرانی است که زایمان طبیعی نموده اند.

۷. مادرانی که زایمان طبیعی داشته اند در دادن آغوز به نوزاد خود موفق‌تر هستند چرا که خوردن آغوز یا کلستروم به عنوان اولین واکسن برای کودک منافع بسیاری دارد.

۸. مادرانی که زایمان طبیعی نموده اند در امر شیردهی به نوزاد خود موفق‌تر از مادرانی می‌باشند که به طریق سزارین نوزاد خود را بدنیا آورده اند.

۹. پس از زایمان طبیعی، مادران با انجام ورزش‌های مناسب، به مراتب سریعتر از زمانی که سزارین می‌شوند، می‌توانند تناسب اندام خود را بدست آورند.

۱۰. بطور متوسط مدت اقامت مادران سزارینی در بیمارستان دو برابرو نیم مادرانی است که زایمان طبیعی داشته اند.

۱۱. بعضی از خانم‌ها دوست دارند در طول مدت زایمان خود کاملاً هوشیار بوده و بطور کامل در جریان روند زایمان قرار گیرند. درمدت انجام عمل سزارین ممکن است از بیهوشی عمومی استفاده شود، در نتیجه تماس اولیه نوزاد با مادر و شروع شیردهی به نوزاد به تاخیر می‌افتد.

جهت مشاوره با متخصص زنان و زایمان، دکتر مهتاب مرجانی روی تماس مستقیم کلیک کنید.

مقایسه زایمان طبیعی و سزارین و حقایق زایمان بدون درد

هزاران سال خانم‌ها بطور طبیعی زایمان واژینال انجام داده اند و طبق افسانه‌ها رستم و ژولیوس سزار به روش سزارین به دنیا آمده‌اند (هرچند به نظر این روش در زمان‌های کهن فقط برای بیرون آوردن نوزاد از شکم مادرمرده کاربرد داشته).

در عصر جدید به دلایلی، چون ترس مادران از زایمان، پیشرفت روش‌ها و ابزار بیهوشی و جراحی و زنده ماندن مادران و دخترانی که در گذشته بدلیل تنگی لگن میمردند، اما الان با سزارین زنده و سالم می‌مانند و تولید مثل می‌کنند و ژن آن‌ها حفظ می‌شود، آمار زایمان به روش سزارین روبه افزایش رفت، اما چون بیهوشی و جراحی موجب افزایش هزینه‌های سلامتی، مالی و جانی مادران و نوزادان می‌شود پس از مدتی رویکرد سیستم‌های بهداشتی بر آن شد که اگر کسی واقعاً نیاز به سزارین نداشته باشد به او کمک کنیم که زایمان واژینال انجام دهد.

در اینجا یک عامل محدود کننده بسیار مهم، ترس مادران از درد زایمان طبیعی است که انصافاً ترس به جایی است. همواره کادر درمانی به دنبال راهی برای کاهش این درد بوده‌اند و از مصرف شاهدانه و خشخاش در قدیم تا امروز که راه‌های مدرن‌تر بی‌حسی نخاعی (ساب دورال وساب آراکنووئید) و یا استفاده از گاز بیهوشی N۲O در زمان درد و مواردی مثل ماساژ و رایحه درمانی از جمله این راهکارها هستند.

بی حسی نخاعی اگر خانمی بسیارنزدیک به زایمان باشد به روش اسپاینال وگرنه اپیدورال (که قابلیت تکراردارو و طولانی کردن بی حسی دارد) انجام می‌شود و هیچ عارضه ماندگار و طولانی مد‌تی ندارد. این روش‌ها باعث کمردرد نمی‌شوند.

ممکن است در روش اسپاینال به ندرت بیمار چند روز سردرد بگیرد. ممکن است زایمان کمی طولانی‌تر از موقعی که بی‌حسی نداده‌ایم انجام شود.

اگر خانمی که کاندید زایمان طبیعی باشد و به هر دلیل مجبوربه سزارین شود، اگر درد زیادی نکشیده باشد احتمال اینکه احساس سرخوردگی کند و یا دچارافسردگی شود کمتر از زمانی است که پس از تحمل درد زیاد، مجبوربه سزارین شود.

اگر کسی برای زایمان طبیعی برش اپیزیوتومی دریافت کند با همان بی دردی زایمان ترمیم اوبه خوبی و بدون نیازبه بی حسی اضافه انجام می‌شود و چون درد و تکان خوردن و انقباض ندارد نتیجه این ترمیم هم عالی خواهد بود. مجموعاً زایمان بدون درد راهکاری بسیار خوب برای افزایش شانس یک زایمان طبیعی موفق و شاداست.

عوارض خطرات احتمالی زایمان طبیعی

1. عدم پیشرفت علیرغم درد ولزوم سزارین
2. خونریزی وکنده شدن جفت یا بیرون زدن ناگهانی بندناف و یا افت قلب جنین و اورژانس شدن وضع مادر و بچه
3. احتمال پارگی در دهانه رحم، واژن و یا پرینه و حتی تا مقعد (که البته با انتخاب درست بیمار و انجام زایمان توسط فرد ماهر خیلی کم ممکن است رخ بدهد.
4. لزوم اپیزیوتومی یا برش کنترل شده ورودی واژن دربعضی موارد
5. احتمال جمع نشدن وخونریزی رحم بعد از زایمان (درسزارین هم ممکن است رخ دهد).
6. عفونت
7. احتباس ادرارکه گذرا است. با مدیریت صحیح زایمان احتمال بروزاین عوارض کمتر می‌شود.

جهت مشاوره با متخصص زنان و زایمان، دکتر مهتاب مرجانی روی تماس مستقیم کلیک کنید.

اقدامات قبل از زایمان طبیعی

قبل از زایمان طبیعی اولین نکته انتخاب محل زایمان است. همچنین باید برای تولد نوزاد تان برنامه ریزی لازم را انجام دهید. باید در انتخاب متخصص زنان و زایمان دقت لازم را داشته باشید تا بتوانید بهترین جراح زنان را انتخاب نمایید و زایمانی موفقیت آمیز را تجربه نمایید. بعد از اینکه پزشک خود را انتخاب نمودید لازم است که از وی آموزش‌های لازم مقابله با استرس را دریافت کنید و با آمادگی کافی به اتاق عمل بروید.

مراقبت‌های بعد از زایمان طبیعی

مهم‌ترین و خطرناک‌ترین زمان بعد از زایمان طبیعی ۶ ساعت اول است. در این بازه زمانی باید علائم حیاتی مادر مانند فشار خون، دمای بدن، تنفس و نبض وی و همچنین میزان خونریزی او مورد کنترل قرار گیرد تا مشکلی برای مادر پیش نیاید.

مادران بعد از گذشت شش هفته به حالت طبیعی خود باز می‌گردند به طور معمول تا چهل روزخونریزی دیده می‌شود و ممکن است بسته به نحوه زایمان و شرایط مادر این مدت متغییر باشد و در بعضی از زنان کوتاه‌تر و در زنان با شرایط بهتر بسیار کوتاه باشد.

برای اینکه مادران تحت مراقبت متخصص زنان و زایمان باشند باید بعد از گذشت ده روز با متخصص زنان در ارتباط باشند و توسط وی معاینه شوند و تمامی علائم و نشانه‌هایی که بعد از زایمان طبیعی برای شما رخ داده است را با متخصص در میان بگذارید.

یکی از بهترین ورز شهایی که بعد از زایمان طبیعی می‌تواند به روند دوران بهبودی کمک کند پیاده روی سبک است. پیاده روی به مدت چهار تا ده دقیقه در روز کافی است و کمک می‌کند تا بدن زودتر به حالت طبیعی بازگردد.

به دلیل کم تحرکی مادران احتمال مبتلا شدن به یبوست بالا می‌رود پس برای جلوگیری از یبوست میزان مصرف میوه ها، غلات و مواد غذایی فیبر دار را افزایش بدهید تا دفع مدفوع راحت‌تر شکل بگیرد، همچنین مصرف مایعات برای پیشگیری از از یبوست نقش بسیاری مهمی دارد.

پیشنهاد می‌شود برای دفع ادرار و اجابت مزاج از توالت فرنگی استفاده کنید تا به زخم‌ها فشاری وارد نشود.

اگر با علائمی مانند درد قفسه سینه، قرمزی و تب مواجه شدید فورا پزشک خود را در جریان بگذارید.

استحمام بعد از زایمان طبیعی

محل بخیه‌های عمل باید همیشه تمیز و خشک باشد پس به طور روزانه به حمام بروید. شما حتی میتوانید در فصل‌هایی مانند تابستان روزی دو یا سه بار دوش بگیرید، زیرا آب گرم باعث می‌شود درد‌های حاصل از بخیه‌ها و درد پهلو و بواسیر کاهش پیدا کند. برای شست و شوی زخم‌ها تا بیست روز از لیف استفاده نکرده و شامپوی بچه و کف صابون را به آرامی به قسمت‌های مورد نظر بمالید. بعد از حمام با حرارت ملایم سشوار محل بخیه را خشک کنید و اگر از محل برش ترشحات صورتی رنگی خارج شد طبیعی است و مادران نباید نگران این امرطبیعی باشند.

علائم خطر بعد از زایمان

در برخی مواقع بعد از زایمان ممکن است خطراتی مادر را تهدید کند که علائم آن را در اینجا به شما یاد آور می‌شویم. در صورت بروز این علائم حتما به پزشک خود مراجعه نموده و مسئله را با وی در میان بگذارید. البته این خطرات شدت چندانی ندارد و با مراجعه به پزشک برطرف خواهد شد و جای هیچ نگرانی نیست.

• تب و لرز
• خونریزی قبل از قاعدگی
• احساس درد و تورم در ناحیه‌ی بخیه‌ها
• قرمز و متورم شدن نوک پستان
• درد در ساق پا
• احساس درد در زیر دل
• ترشح از مهبل
• سرگیجه
• رنگ پریدگی

منبع:برترین ها