| ش | ی | د | س | چ | پ | ج |
|---|---|---|---|---|---|---|
| « بهمن | فروردین » | |||||
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
- ۲۳ اسفند ۱۳۹۷ ساعت درج خبر:۱۲:۰۲
- بدون دیدگاه
دشتستان بزرگ-سارا حقگو: شاید باور عمومی به دردهای شدید و طولانی مدت در دوران قاعدگی، توصیه می کند که مدارا کنید اما علم پزشکی می گوید اگر دردهای شما بعد از ۴۸ ساعت یا سه روز و با مسکن های معمولی بهبود پیدا نکرد به این موضوع بی تفاوت نباشید. با معصومه بختیاری، متخصص زنان و زایمان پرنالوژیست در این زمینه گفتگو کرده ایم.
دردهای طبیعی و دردهای خطرناک
دردهای قاعدگی در حد متعادل طبیعی است که به دلیل ترشح موادی به اسم پروستاگلندین در این دوران رخ می دهد چون رحم نیاز به انقباض هایی دارد که خون قاعدگی خارج شود، پروستاگلندین ترشح و منجر به انقباض های رحمی می شود که درد را به دنبال دارد. این درد ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. گاهی اوقات می بینید در بعضی افراد خیلی خفیف است و در حدی که با استراحت بهتر می شوند و نیازی به مصرف دارو نیست.
بعضی از خانم ها هم تا ۴۸ ساعت یا سه روز اول به تناوب نیاز به مصرف مسکن در حد محدود دارند. اینها را دردهای طبیعی در نظر می گیریم اما دردی که شدت آن زیاد باشد، مسکن های معمولی مثل «مفنامیک اسید»، «ژلوفن» و … جوابگوی آن نباشد و بیش از سه روز طول بکشد، مثلا در تمام دوران قاعدگی، ممکن است ناشی از اختلال هایی به نام «آندومتریوز» باشد که برای تشخیص آن باید «لاپاروسکوپی» انجام داد. اگر اندومتریوز وجود داشته باشد نه تنها با لاپاروسکوپی تشخیص داده می شود بلکه حین این کار، می توان اندومتریوز را تا حدودی درمان هم کنند.
دلایل تشدید درد
هنوز در رابطه با اندومتریوز مسائل ناشناخته زیادی وجود دارد. نظریه ای که در حال حاضر مطرح شده همانی است که در قسمت قبل توضیح دادم اما ممکن است اختلال هایی به صورت مادرزادی یا ژنتیکی وجود داشته باشد که در برخی خانم ها این حالت دیده می شود. بنابراین دلایل اصلی می تواند در اثر ژنتیک یا برگشت خون قاعدگی باشد اما این موضوع که چطور این سلول ها به خارج از حفره رحم راه پیدا می کنند، هنوز یک موضوع ناشناخته است.
آندمتریوز چیست؟
رحم دارای یک پوشش داخلی است که بعد از آن عضلات و در لایه سوم، پوشش خارجی رحم قرار دارد که اندومتر نامیده می شود. هر ماه حین قاعدگی ریزش می کند و بعد از اینکه قاعدگی تمام می شود، سلول ها رشد می کنند و بار دیگر پوشش داخلی را می سازند اما عضلات یا پوشش بیرونی رحم هیچ تغییری نمی کنند. تنها اندومتر است که این خاصیت را دارد که در سیکل قاعدگی ریزش کند و دوباره ساخته می شود. اگر سلول های پوشش داخلی، به نوعی به خارج از رحم راه پیدا کنند، ممکن است از طریق برگشت خون قاعدگی از طریق لوله های رحمی به داخل لگن یا در اثر جراحی حین سزارین سلول ها به بیرون از رحم منتقل شوند. در این موارد سلول ها در محیطی خارج از حفره داخلی رحم کاشته می شوند که به آن اندومتریوز می گویند. وقتی این سلول ها در اطراف رحم، لوله ها، تخمدان ها، مثانه یا انتهای روده بزرگ کاشته شوند، منجر به دردهای زیاد دوران قاعدگی می شوند.
راه های تشخیص
اندومتریوز را به هیچ وجه با سونوگرافی یا عکس های متفاوتی که از طریق رادیولوژی انجام می شود، نمی توان تشخیص داد. تنها راه تشخیص آن لاپاراروسکوپی و دیدن مستقیم نقاط اندومتریوز در داخل لگن یا اطراف تخمدان هاست. گاهی اوقات برخی زنان دچار نازایی هستند، اندومتریوز چسبندگی هایی را در اطراف لوله ها و تخمدان های شان ایجاد کرده است که منجر به نازایی شده و این افراد با تشخیص نازایی، لاپارسکوپی می شوند و آن وقت است که اندومتریوز در آنها تشخیص داده می شود.
باز هم تاکید می کنم به غیر از لاپارسکوپی روش تشخیص قطعی دیگری وجود ندارد. دردهای شدید غیرمعمول یا افرادی که نازایی دارند، پزشک را مشکوک به وجود این بیماری می کند. حین لاپاراسکوپی نیز می توان با دستگاه «کوتر» نقاطی که در اثر سلولا های اندومتر چسبندگی پیدا کرده اند سوزاند و تا حدودی اندومتریوز را درمان کرد. این دستگاه بافت ها را می سوزاند و در جراحی های مختلف برای بند آوردن خونریزی ها هم استفاده می شود. دستگاه کوتر مثل مداد یا سوزنی است که با حرارت روی سلول ها قرار می گیرد و آنها را می سوزاند. بعد از این کار، به بیمار داروهای هورمونی می دهند تا سلول ها دوباره رشد نکنند و درمان بیمار کامل شود.
دردسر کیست های شکلاتی
اینها خود به خود از بین نمی روند. کیست هایی که در آنها مایع شفاف دیده می شود، خود به خود یا با مصرف داروهای جلوگیری از بارداری در صورتی که اندازه آنها خیلی بزرگ نباشد یعنی زیر ۵ سانتی متر باشد، از بین می روند اما اندومتریوما حتی اگر اندازه کوچکی هم داشته باشد، خود به خود از بین نمی رود و تا وقتی که درد یا مشکل نازایی برای مریض ایجاد نکرده باشند یا اندازه بزرگی نداشته باشند، اقدامی برای جراحی صورت نمی گیرد اما اگر ببینیم خانمی دردهای زیادی دارد، کیست بزرگی دارد یا دچار ناباروری شده، کیست را با لاپارسکوپی یا جراحی باز از داخل تخمدان خارج می کنیم.
کیست های شکلاتی
کیست های شکلاتی در واقع همان اندومتریوز منتهی در داخل تخمدان هستند؛ یعنی داخل تخمدان، کیست هایی قرار دارد که داخل کیست ها خون مانده ای به رنگ قهوه ای وجود دارد و به آنها «اندومتریوما» گفته می شود. در واقع آنها همان اندومتریوزی هستند که به صورت یک محیط پوشیده شده همچون کیست در داخل تخمدان به وجود می آیند و چون اندومترها مثل دوران قاعدگی خونریزی ایجاد می کنند، خون ها در داخل کیست جمع می شود و وقتی در داخل کیست می ماند به رنگ قهوه ای در می آید، در نتیجه به آن کیست شکلاتی می گویند اما نام علمی آن اندومتریوما است.
درد مجرد ها و متاهل ها
مجرد یا متاهل بودن تفاوت زیادی ندارد اما با افزایش سن و ترشح مداوم سیکل به سیکل استروژن، اندومتریوز پیشرفت می کند و تعداد سطح یا مقدار آن در سنین بالاتر علائم خود را نشان می دهد. در بیشتر مواقع بعد از ۲۰ سالگی این علائم را می بینیم و قبل از این سن، کمتر شاهد نشانه های اندومتریوز هستیم.
فراگیری بیماری
این بیماری شناخته شده است و در طب زنان یا مامایی یک بیماری شناخته شده در میان زنان به شمار می رود اما میزان شیوع آن در جوامع مختلف و سنین مختلف، متفاوت است. به هر حال اندومتریوز یکی از مهم ترین علل دردهای دوران قاعدگی است و درصد بالایی از ناباروری های ناشی از فاکتور زنانه به دلیل اندومتریوز هستند.
توصیه های پیشگیرانه
پیشنهاد من این است که زنان متاهل در هنگام قاعدگی مراقبت بیشتری از نظر بهداشتی انجام دهند. مقاربت در دوران قاعدگی نداشته باشند چون خود این موضوع می تواند عاملی باشد که خون قاعدگی از لوله ها وارد لگن شود اما بیشتر از این نمی توان توصیه دیگری کرد چون موضوعی است که خود به خود در بدن به وجود می آید و زنان نمی توانند پیشگیری زیادی در این باره انجام دهند. در حدی که زنان رعایت بهداشت را انجام دهند، چکاپ های مربوط به «پاپ اسمیر» و مراقبت های زنان را انجام دهند، کفایت می کند و بیش از این کار دیگری از خود فرد بر نمی آید.
دیدگاه ها