دشتستان بزرگ- سیده فاطمه موسوی*: جمله ای که همیشه روی آن تأکید دارم این است که کودکان نیز به اندازه بزرگترها و شاید بیشتر نیاز به احترام دارند.
مگر نه این است که شما برای استفاده از وسایل شخصی دیگران باید از آنها اجازه بگیرید؟ برای ورود به اتاق دیگران باید در زده و اجازه بگیرید؟ مگر میشود بدون اینکه شخصی رضایت داشته باشد او را بوسید یا لمس کرد؟ مگر غیر از این است که اگر به هر شکلی بدون اجازه به خانه یا اتاق کسی وارد شویم، به وسایل دیگران دست بزنیم یا بدن کسی را لمس کنیم تجاوز به حساب می آید؟ و فردی که اینکار را کرده متجاوز است؟
تجاوز فقط از طرف غریبه ها نیست، گاهی نزدیک ترین افراد کودک ناخواسته به وی تجاوز کرده و از او فردی متجاوز می‌سازند!
مهمترین نوع آموزش، آموزش عملی است یعنی باید همه چیز را در عمل به کودک یاد دهیم؛ از آداب حرف زدن و غذا خوردن گرفته تا حفظ حریم شخصی دیگران.
از کودکی که احترامی دریافت نکرده و مفهوم حریم شخصی را در عمل والدین نسبت به خود ندیده نمیتوان انتظار داشت برای استفاده از وسایل دیگران از آنها اجازه بگیرد یا به قوانین احترام بگذارد و حقوق شهروندی را رعایت کند چون حقوقش در خانه رعایت نشده است.
هنگامی که شما برای استفاده از وسایل شخصی و یا لمس و بوسیدن کودک از او اجازه میگیرید در واقع به وی نشان میدهید که مالک وسایل شخصی و جسم خود است، حس مالکیت در شخص باعث افزایش عزت نفس و استقلال میشود. همچنین به او میفهمانید که انسان قدرت اراده و انتخاب داشته و به سبب داشتن این ویژگی ها ارزشمند است و باید مورد احترام قرار بگیرد.
چند توصیه ساده ولی مهم برای والدین عزیزی که میخواهند فرزندانی با عزت نفس پرورش دهند:
۱. هرگز به فرزندتان نگویید: « برو بغل عمو/خاله»
۲. هرگز به فرزندتان نگویید: «به خاله/عمو بگو دوستت دارم.»
۳. هرگز فرزندتان را مجبور نکنید که وسایلش را با دیگران سهیم شود.( فقط میتوانید او را تشویق کرده و به او همدلی را آموزش دهید، تصمیم گیرنده نهایی خود کودک است.)
۴. اگر فرزندتان تمایلی به بوسیدن یا بغل شدن ندارد، او را نبوسید و بغل نکنید. (در مواردی والدین یا اطرافیان علی رغم میل کودک برای ابراز علاقه او را می‌بوسند.)
۵. اگر فرزندتان هدیه ای دریافت کرد جزء وسایل خودش به حساب می آید و شما نباید آن را از او بگیرید.
۶. پول توجیبی فرزندتان برای خود اوست و هرجور که بخواهد میتواند استفاده کند و شما تنها میتوانید اورا آموزش داده یا برای استفاده بهتر تشویق کنید.
۷. از سن دو سالگی به بعد برای تعویض لباس کودک از او اجازه بگیرید و تا حدامکان فقط والدین اینکار را انجام دهند. ( از این سن به بعد کودک باید بتدریج لباس پوشیدن را خود بیاموزد.)
۸. عکس و فیلم برهنه یا نیمه برهنه فرزندتان را در فضای مجازی منتشر نکنید.
۹. صورت کودکان را به هیچ شکلی آرایش نکنید. (متأسفانه در مواردی برای کودکان حتی کاشت ناخن هم انجام شده)
و در آخر اینکه کودکان بازتابی از رفتار اطرافیان نسبت به خود و دیگران هستند.

*کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان