دشتستان بزرگ- سیده فاطمه موسوی: این موضوع به سن کودک بستگی دارد. ۲ تا ۳ سالگی سن لجبازی کودکان است وکودک بدون اینکه مفهوم الفاظ را بداند، ممکن است این کلمات را به زبان بیاورد.
رفتار تند و قاطعانه یا برعکس تعجب کردن و خندیدن به کودک می تواند باعث تقویت این رفتار شود بنابراین بهتر است در اینجور موارد از رفتارهایی مانند خندیدن، تکرار کردن و یا تنبیه کودک پرهیز شده و رفتار وی نادیده گرفته شود، نادیده گرفتن یعنی هیچ گونه توجهی اعم از کلامی و غیر کلامی به کودک داده نشود؛ چشم غره نروید، روبرنگردانید،قهر نکنید و تنها به گونه ای رفتار کنید که انگار کلمه ای که گفته است را نشنیده اید.
این نوع رفتارها در کودکان دوره ای است. در سنین نوپایی مدت کوتاهی ممکن است کودک الفاظ نامناسب را استفاده و بعد رفتار دیگری را جایگزین آن کند که این جایگزینی به نوع رفتار والدین و اطرافیان بستگی دارد.
در سنین بالاتر مثل ۶-۵ سالگی چطور؟ والدین چه رفتاری باید داشته باشند؟
در سنین بالاتر کودک متوجه معنی دشنام می شود و برای بزرگ نشان دادن خود در مقابل دوستان ممکن است مخصوصا در مدرسه از این کلمات استفاده کند یا آنها را از دوستانش بیاموزد و به خواهر و برادرهایش بگوید. نادیده گرفتن رفتار کودک در این سن کمک کننده نیست و والدین باید نارضایتی خود را اعلام کنند.
وقتی کودک از این الفاظ استفاده می کند، اگر والدین از لحن کودکانه فرزندشان خوششان بیاید و به او بخندند یا واکنش خیلی تند نشان دهند این رفتار در کودک تثبیت می شود. در این شرایط اقوام درجه یک و حتی دو باید هماهنگ با هم برخورد مناسبی نشان دهند یعنی روشی مشابه والدین را انتخاب کنند. باید به کودک فهماند که این الفاظ نامناسب است و نباید از آنها استفاده کند. اگر با وجود تذکرات رفتار تکرار شد باید از روش های تنبیهی استفاده کرد.
منظور از تنبیه چیست؟
منظورم از تنبیه محرومیت است. مثلا والدین وقتی کودک حرفی نامناسب زد، به ازای هر سال سن کودک یک دقیقه او را به اتاق دیگری بفرستند و نیم ساعت بعد از پایان محرومیت به او بی توجهی کنند و نارضایتی خود را اعلام کنند یا اسباب بازی مورد علاقه اش را برای چند ساعت از کودک بگیرند و بعد از آن بدون آنکه کودک متوجه شود، به اتاقش بفرستند یا مثلا از بردن کودک به پارک یا جایی که دوست دارد، خودداری کنند.
(با استنباط از سایت بیتوته)

*کارشناس ارشد روانشناسی بالینی کودک و نوجوان