دشتستان بزرگ- اعظم معارفی: در مطلب هفته گذشته مروری داشتیم بر معرفی انواع هپاتیت، در این مطلب به معرفی بیشتر این بیماری می پردازیم.

هپاتیت B:

این ویروس که عامل مولد هپاتیت سرمی بوده و جز ویروسهای کبدی DNA دار طبقه بندی می شود.این ویروس سرمی نامیده شده و دارای خصوصیات زیر می باشد:۱ – DNAدار است، ۲ – از طریق خون ،مایعات بدن، مقاربت و در ماههای آخر حاملگی از مادر به حنین منتقل می گردد، ۳ – دارای دوره کمون متوسط سه ماهه است، ۴ – ۵ تا ۱۰ درصد مبتلایان تبدیل به هپاتیت مزمن می شوند، ۵ – گاهی منجر به سرطان کبد می شود.
این ویروس ققط کبد و گاهی پانکراس و کلیه انسان و شامپانزه را آلوده می کند.

عوامل بیماری زایی ویروس:
این ویروس دارای سه نوع آنتی ژن مهم به نامهای HBsAg,HBcAg,HBeAg می باشد.
آنتی ژن سطحی (HBsAg) ،در PH کمتر از ۴ به مدت ۶ ساعت پایدار می مانند،ولی در این PH, عفونت زایی HBV از بین می رود.
انتی ژن HBsAg ، در سرم بیمار فراوان بوده و قابل اندازه گیری است.حتی پس از پایان عفونت و حذف ویروس از میزبان ،در خون وحود دارد.HBsAg به صورت تجاری به عنوان واکسن در دسترس می باشد.

آنتی ژن HBcAg : این آنتی ژن عمدتا در هسته و HBsAg در سیتوپلاسم سلول میزبان وحود دارد.وجود HBcAg نشانه تکثیر ویروس است.

آنتی ژن HBeAg :عقیده بر این است که این آنتی ژن ،جز انتی ژن مخفی مرکزی ویروس هپاتیت B می باشد.آنتی ژن در سرم ، ترشح می شود.وجود این آنتی ژن نشانه عفونت شدید است.

بیماری زایی و ایمنی :
ویروس HBV از طریق خون به کبد رسیده ،باعث عفونت حاد و مزمن کبد می گردد.تکثیر ویروس سه روز پس از ورود به سلولهای کبد سبب نکروز و التهاب می گردند.
سیستم ایمنی به علت حمله به سلولهای کبدی حاوی ویروس،نقش مهمی در ایجاد ضایعات سلول کبدی وبیماریزایی دارد،چون در بیماران دچار ضعف ایمنی ،بروز علایم خفیف تر است،بعضی از علایم بالینی مانند،درد مفاصل،به علت رسوب سیستم ایمنی می باشد.

علایم بالینی:
ویروس سه روز پس از ورود به سلولهای کبد شروع به تکثیر می نماید.اما علایم بالینی به علت نامعلومی حدود ۴۵ روز بعد ظاهر می شود که بستگی به راه ورود،مقدار ویروس و وضعیت فرد مبتلا دارد.
دوره کمون متوسط هپاتیت بی،بین ۶۰ -۹۰ روز می باشد.علایم بالینی شامل تهوع،استفراغ، بی اشتهایی شدید و تب می باشد که به دنبال آن یرقان ،ظرف چند روز ظاهر می شود،گرچه هپاتیت بدون یرقان،نیز شایع است.حدود ۸۵ درصد بیماران ،کاملا بهبود می یابند.مرگ و میر بین ۲/۷ – ۰/۶ درصد تغییر می وند که بسته به سن و شرایط بیمار متغیر است.یک درصد هپاتیت برق اسا اتفاق می افتد که گاهی ۹۰ – ۶۰ درصد مرگ و میر دارد.

هپاتیت مزمن:
حدود ۵ _ ۱۰ درصد افراد مبتلا به هپاتیت B دچار هپاتیت مزمن می گردند که معمولا پس از بیماری خفیف اولیه یا بدون علایم ایجاد می شود.که با افزایش آنزیم های کبدی همراه است.حدور ۱۰ درصد بیماران مبتلا به هپاتیت مزمن ممکن است به سیروز و نارسایی کبد گرفتار شوند.مبتلایان مزمن منبع اصلی انتشار ویروس در جامعه می باشند.
ویروس هپاتیت B به عنوان اولین عامل موثر در سرطان کبد مطرح است،بطوریکه سازمان بهداشت جهانی اعلام کرده که حدود ۸۰ درصد موارد سرطان کبد می تواند منشا هپاتیت مزمن کبدی داشته باشد.

تشخیص آزمایشگاهی:
مهمترین روش تشخیص آزمایشگاهی، بررسی HBsAg و تغییرات آنزیم های کبدی می باشد.جدا کردن ویروس مشکل است.تشخیص اولیه بر مبنای علایم بالینی و افزایش آنزیمهای کبدی در خون می باشد.
حاد یا مزمن بودن عفونت بر اساس وجود آنتی ژن های سطحی HBsAg و مرکزی HBeAg,HBcAg و آنتی بادی های موجود بر علیه آنتی ژن های ویروسی در سرم خون فرد مشخص می گردد.انتی ژن HBs,HBe,HBc در زمان فعالیت ویروس در خون وجود دارد.
وجود و تشخیص HBe در خون بهترین نشانه عفونت و وجود HBeAg,HBsAg یا هر دو انها و عدم وجود آنتی بادی علیه انها بهترین نشانه عفونت مزمن است.
در زمان وجود علایم بالینی بدون وجود HBsAg یا انتی HBsAg در خون که دوره پنجره نامیده می شود،بهترین راه تشخیصی اندازه گیری IgM, علیه آنتی ژن HBC می باشد.

درمان:

درمان اختصاصی برای هپاتیت B وحود ندارد.درمان بیستر جنبه علامتی و حفاظتی دارد.اینترفرون الفا ممکن است برای هماتیت مزمن موثرباشد.ایمونوگلوبولین های هپاتیت B برای نوزادان متولد شده از مادران HBsAg مثبت و افرادی که بیش از یک هفته از تماس آنها با ویروس نگذشته باشد موثر می باشد.

همه گیری و انتقال:

این ویروس انتشار جهانی دارد.و مهمترین راه های انتقال آن از طریق انتقال خون و مایعات ،مقاربت،تزریقات و شیر دادن مادر آلوده به نوزاد می باشد.لذا بیماری ارتباطی به سن و فصل و جنس،… ندارد. کلیه فراورده های خونی در صورت آلوده بودن می توانند ناقل ویروس باشند.

پیشگیری و کنترل:

راههای مختلفی وجود دارد که عبارتند از :
۱- انجام واکسیناسیون ،واکسن در سه نوبت تزریق می شود که سطح ایمنی خوبی ایجاد می نماید.

۲- کتترل و جدا نمودن خونهای آلوده، در کاهش آلودگی بسیار موثر است،صمنا خون و فراورده های ان حتی الامکان در موارد غیر ضروری استفاده نشود.

۳- تزریق ایمونوگلوبولین به نوزادانی که از مادران HBsAg متولد شده اند.و افرادی که با بیماران تماس داشته اند به شرطی که در اولین فرصت اقدام شود موثر است.

۴- عدم مصرف خون کسانی که هر گونه ناراحتی کبدی دارند.

۵- استفاده از وسایل حفاظتی مثل دستکش در زمان معاینه بیمار،عمل جراحی،تزریقات.

۶_ اجتناب از رفتارهای اجتماعی خطر ساز ،که انتشار ویروس را تسهیل می نماید.

ویروس هپاتیت D:

تقریبا ۱۵ ملیون نفر در دنیا مبتلا به ویروس D هستند.ویروس هپاتیت D ویروس ناقصی است بطوری که HBsAg ویروس هپاتیت B برای تکامل ویروس D ضروری است.
اساس تشخیص آزمایشگاهی بر مبنای افزایش آنزیم های کبدی و حضور آنتی بادی IgM,IgG, در خون می باشد.
تا کنون درمان اختصاصی برای هپاتیت D پیشنهاد نشده است.اما چون به وجود هپاتیت B وابسته است لذا پیشگیری از هپاتیت B در پیشگیری از هپاتیت D موثر خواهد بود.با واکسیناسیون هپاتیت B و حذف محصولات خونی آلوده، عدم مصرف مواد مخدر تزریقی و کنترل ناقلین ویروس از عقونت هپاتیت D جلوگیری خواهد شد.

۶ مرداد برابر است با روز جهانی هپاتیت، امیدوارم در این دو فصلی که خلاصه ای از این بیماری را به نگارش در آوردیم توانسته باشیم بر آگاهی و اطلاعات شما و روش برخورد با بیماری را انجام داده باشیم.