دشتستان بزرگ- هادی پاپری: انجام معاملات اموال منقول و غیرمنقول با وکالت بلاعزل، شما را در معرض آسیب های حقوقی جدی قرار می دهد.

همانگونه که همشهریان عزیز و ارجمند مستحضر می باشند در جامعه امروزه ما انجام معاملات با وکالت بلاعزل، بسیار مرسوم و متداول گردیده است. شاید شما هم یکی از این معاملات اموال منقول و غیرمنقول را تجربه کرده باشید. مثلاً خودروی خود را با وکالت بلاعزل خریده باشید و یا آپارتمان خود را به صورت وکالتی و با ارائه وکالت بلاعزل فروخته باشید.

لازم است بدانیم که “عقود معین”به دو دسته تقسیم می شوند:
“عقود لازم” و “عقود جائز”

عقودی مانند بیع و رهن که طرفین پس از انعقاد و امضاء حق ندارند آنرا فسخ نمایند را عقود لازم می نامند.
اما برخی عقود وجود دارند که بعد از انعقاد و امضاء، هر یک از طرفین به راحتی می تواند آن را فسخ و منحل نمایند، بدون آنکه ضرورت داشته باشد که دلیل خاصی را برای فسخ ارائه نمایند. “عقد وکالت” از جمله این عقود می باشد. بعد از آنکه شما به فردی وکالت می دهید تا کاری را به نمایندگی از طرف شما انجام دهد، بلافاصله بعد از اعطاء وکالت می توانید، عقد را فسخ و یا وکیل را عزل نمائید.
پر واضح و روشن است که “عقود جائز” بسیار متزلزل بوده و از لحاظ ثُبات معاملاتی در معرض ریسک جدی قرار دارد. اما از آنجایی که در جامعه اقتصادی امروزه ما، شرایط انجام تشریفات رسمی و اداری، بویژه تنظیم اسناد رسمی نقل و انتقالات، بسیار وقت گیر و پرهزینه گردیده، استفاده از وکالت به شدت مرسوم و معمول شده است. البته افراد برای آنکه خطر فسخ عقد وکالت و یا عزل وکیل را از خود دور سازند، اقدام به اخذ وکالت بلاعزل می نمایند.

وکالت بلاعزل وکالتی است که در آن موکل ضمن عقد خارج لازم، حق عزل وکیل را از خود ساقط می نماید.
اما در این نوع از وکالت نیز همچنان خطرات شایانی موکل را تهدید می کند، برخی از این آسیب ها بدین شرح می باشد:

۱) اسقاط حق عزل وکیل و ضم وکیل و… مسقط حق فسخ عقد وکالت نبوده و موکل همچنان می تواند عقد وکالت را فسخ نماید.
۲) به محض اینکه موکل فوت کند و یا دچار جنون و امراض روحی، روانی گردد (ولو اینکه دچار جنون اَدورای گردد) و یا ورشکسته گردد، عقد وکالت به خودی خود منفسخ شده و منحل می گردد.
۳) موکل می تواند موضوع وکالت را خود به انجام رساند و در این صورت وکالت شما بلااثر و بی ارزش می گردد.
۴) اعطاء وکالت، قانوناً سبب مُمَلِک محسوب نمی گردد و مادامی که موضوع وکالت در انتقال انجام نگردیده، موکل به عنوان مالک شناخته می گردد، در این وضعیت طلبکاران می توانند مالی را که شما نسبت به آن وکالت بلاعزل دارید را به راحتی توقیف و نهایتاً منتقل نمایند. اجرای مهریه در این موارد بسیار مرسوم می باشد.
۵) در مواردی که وکالت بلاعزل بواسطه تفویض وکالت، در ایادی متعددی به گردش درمی آید، هر آئینه ممکن است یکی از این روابط قراردادی که منشاء تفویض وکالت بوده منحل گردد و در نتیجه تمام معاملات بعدی نیز به تبع آن از درجه اعتبار ساقط گردند. به عنوان مثال ممکن است یک اتومبیل گران قیمت به واسطه وکالت بلاعزل، چندین نوبت بین اشخاص متعدد نقل و انتقال شده باشد و نهایتاً به دست شما رسیده باشد، اکنون اگر یکی از این اشخاصی که قبل از شما وکالت داشته، معامله خود را با نفر بعدی برهم زند و اقاله نماید، تمام وکالت نامه های بعدی از جمله وکالت شما نیز به تبع آن از درجه اعتبار ساقط می گردد.
بنابراین به شما توصیه می کنم که سعی نمائید حتی المقدور معاملات خود را وکالتی انجام ندهید و یا در صورت اینکه به ناچار مالی را به صورت وکالتی خریداری نمودید، در خصوص تنظیم وکالت نامه مربوطه با حقوقدانان متخصص و باتجربه مشورت فرمائید. در ثانی اصل معامله را به صورت مکتوب و مستند منعقد نموده و در آن به وکالت مذکور تصریح نمائید.